Donderdag 19 augustus was Klaas Feenstra met zijn Soundstone 30’s
Donderdag 19 augustus was Klaas Feenstra met zijn Perfect Performer Soundstone 30’s op bezoek. Begin jaren ’80 was Klaas al actief als recensent voor het Nederlandse blad HVT en had daar een maandelijkse column onder de naam “Speaker Corner” waarin hij inging op de in’s en out’s van zelfbouwspeakers. In 1982 ontwikkelde hij samen met Gerbrand van Veen de ons reeds bekende Pied Piper. Met een aangepaste opvolger hiervan heeft Gerbrand ons reeds in december 2002 verrast.
De bijeenkomst werd gehouden in de Gouden Leeuw te Vessem in plaats van onze gebruikelijke zaal in het gebouw van de Welten Groep. Het is een mooie ruime zaal van +/- 10 x 20 meter met een podium aan de korte zijde, waarvoor de apparatuur door Klaas was opgesteld. De linker zijwand bestaat hoofdzakelijk uit spiegels en de rechter zijwand wordt gevormd door een zwaar gordijn dat een naastgelegen ruimte afschermt. Het plafond is bezaaid met diverse lichtshows, die door ons echter alleen van waarde bleken als gevolg van hun diffusiewerking.
Misschien dat we bij een volgende bijeenkomst toch eens voorzichtig een lasertje kunnen inzetten, maar dat geheel terzijde. De akoestiek lijkt
een stukje beter dan die van de gebruikelijke locatie en is het beste te omschrijven als gortdroog.
Klaas had op het laatste moment besloten wat andere apparatuur mee te brengen als in eerste instantie de bedoeling was geweest. In plaats van zijn speakers van het type “King” had hij zijn nieuwe “Soundstone 30’s” meegebracht. Het betreft een spekstenen drieweg basreflex systeem met Monacor Number One units van 30 cm voor het laag en 13,5 cm voor het middengebied. Het hoog wordt verzorgd door een bandtweeter van Visaton. De filtering geschiedt simpelweg middels twee condensatoren (dus zonder spoelen en/of weerstanden) van 30 Uf op de middenunit en 2,7 Uf op de hoogunit. De prijs zal rond de € 2.000,- a € 2.200,- per stuk gaan bedragen. Klaas had, zoals beloofd, zijn oude vertrouwde Marantz CD80 meegebracht, echter deze werd versterkt door een (al even antieke) voor- eind- combinatie van Bryston: de 0.4B en 3B, waarvan de laatste onlangs door Eringa Groningen nog voorzien is van nieuwe elco’s met kunststoffolie. De bekabeling bestond uit simpele interlinks van Profi-gold en 4mm2 “off the roll” speaker-kabels van Monacor. Klaas gaf namelijk aan niet zo te geloven in dure bekabeling… dus wij gingen dat eens beluisteren!
Klaas had zijn elektronica op het podium gezet en de speakers stonden daar zo’n meter voor en zo’n 8 meter uit elkaar. Iedereen kreeg een keurig uitgewerkte playlist uitgereikt, en Klaas had over vrijwel alle nummers wel wat achtergrondinformatie. Tijdens de eerste tracks van een in zijn thuisland zeer bekende Leskowsky Albert: Zene egy Kialitas hangszereire – Sippal, dobbal, nadi hegeduvel / Tarogatos Bleus bleek dat er een flink gat in het stereobeeld ontstond. Hierna hebben we met man en macht de loodzware speakers een metertje of drie verder naar elkaar geschoven (geen toe-in) en gingen verder met vier tracks van de CD STS Fritz de With demo CD 1st edition mkII: Bernard Beeftink – Full-range dry drums / I’Imprévu Saxofoonkwartet – Pop Enré / Carmen Gomes – Let’s go stoned / Dick Broeksma, orgel – On the Air. Vanaf de derde rij aan de rechterkant bleef het geluid een beetje vanuit de rechter speaker komen, maar even omlopend naar midden achter (+/- 10 meter van de speakers) kwam er een fraai en goed losstaand geluidsbeeld te voorschijn. De stem van Carmen stond mooi droog klinkend in het midden en het gehele geluidsbeeld is het beste te omschrijven als laid back; nergens irritant, maar ook nergens uitgesproken. De sprankel, die normaliter op de bekkens hoorbaar is bij deze track, ontbrak. Waarschijnlijk is dit gedeeltelijk terug te voeren op de gebruikte tweeter, maar ook de bijna 20 jaar oude CD speler / versterker combinatie en de eenvoudige bekabeling zullen hieraan hun steentje hebben bijgedragen.
Het laag klonk mooi vol, zeker voor het forse formaat zaal dat gevuld moest worden! Af en toe was even te horen dat het een basreflex systeem betrof, doordat bepaalde tonen wat extra nadruk kregen. De verhouding tussen het laag, midden en hoog was opvallend goed te noemen, zeker gezien (of misschien wel dankzij) het zeer eenvoudige filter. Vervolgens gingen we verder met een stukje kerkorgel van Prof. Dr. Ewald Kooiman: Toccata d-moll, opus 59 (Jean-Philippe Rameau) / Ballo del Granduca (Jan Pieterszoon Sweelinck). Hierbij viel op dat sommige orgelpijpen direct als orgelpijpen te herkennen waren, terwijl dat bij andere niet het geval was. Dit was overigens bij andere instrumenten (voornamelijk bekkens) in eerdere tracks ook opgevallen. Klaas gaf hierop aan dat hij er om die reden over dacht de middentoner te vervangen voor een ander model, maar daar nog niet helemaal uit was.
Verder werden er nog diverse tracks gedraaid van o.a. de volgende CD’s: Romantiek in Klassiek (live opnamen van zondagochtendconcerten). Olé Tango; orkest Danny Malando / Unplugged; Eric Clapton / Paradise in Gazunkulu; Harry Bellefonte / Gettin to it; Christian McBride / Faust; Randy Newman, James Taylor, Bonnie Raiit e.a. / Invitation; Jaco Pastorius en Toots Thielemans.
Hierna werd nog een kwartiertje nagepraat over het hoe en waarom van bepaalde bouwkundige aspecten van de Soundstone’s, zoals de middentoner die boven de tweeter gemonteerd is. Enkele clubleden die voorin zaten gaven aan dat het geluidsbeeld vrij laag bij de grond bleef en stelde voor de tweeter omhoog te brengen, of zelfs op de kast te monteren. Klaas gaf aan nooit klaar te zijn met experimenteren en alle verworven tips mee te nemen naar toekomstige projecten. Vervolgens ontstond een discussie tussen Klaas en ons enige vrouwelijke clublid over dirigenten en hun invloed op orkesten en de uiteindelijke opnamen, waarna Klaas het niet kon laten nog één track van een CD uit 1980 te draaien: Symfonie Fantastique (Hector Berlioz), New York Philharmonic Orchestra o.l.v. Zubin Metha. En bij die CD, die even oud was als de gebruikte elektronica, viel alles op zijn plaats en was het nog even vijf minuten rillend genieten.
Al met al weer een interessante avond…
Klaas bedankt!
Jullie waardevolle commentaar heeft er inmiddels tot een duidelijke verbetering van de SoundStone 30 geleid. Dank! Dank! Dank!
De middentoner zet nu een stuk hoger in, waardoor woofer en middentoner minder “dubbelen”. Het totale klankbeeld is hierdoor slanker, frisser en directer geworden.
Tot mijn verrassing zijn m’n tweedehands-koopjes versterkers Marantz PMA-80 Mk II SE en PMA-82 beheerster en transparanter dan de Bryston combinatie: ook in het basgebied. Ik heb het hoopvolle vermoeden dat jullie over de huidige set aanmerkelijk positiever zouden oordelen.
Zondag a.s. laat ik ze horen, van 14u t.e.m. 18u, in hotel Aldhem in Grobbendonk (op 15 min van de ring van > Antwerpen.
Mocht jij (of iemand van de club) toevallig in de buurt zijn… val gerust binnen. Ik denk dat samenwerking en gegevensuitwisseling tussen audioclubs zowel voor de clubs zelf als voor lui als ik van nut zou kunnen zijn!
Vriendelijke groet aan alle leden van je toegewijde
Klaas Feenstra, Perfect Performer
Suggesties van een paar leden van jullie club èn van Audioforum België hebben me een tweede aanpassing aan de luidsprekers doen maken: de tweeter en de middentoner zijn nu op een uitwendig gemonteerd sub-baffletje geplaatst, met de tweeter boven en de middentonenunit er zo dicht onder, dat de randen van de units elkaar raken. En ja: het is er weer wat preciezer en homogener van geworden! Wil je de adviseurs groeten en bedanken namens mij? Bedankt!
Vriendelijke groet,
Klaas Feenstra, Perfect Performer