Kleine veranderingen hebben een enorm effect. Vooral in de wereld van de draaitafels is dit onmiskenbaar het geval. De topologie die in de groef van de plaat is vastgelegd moet door het element worden opgepikt en vertaald naar een elektrisch signaal waarbij alle parasitaire dynamica moet worden geëlimineerd. Aan de naald in het element wordt flink getrokken als deze door de groef gaat en ondervindt aan de buitenkant van de plaat een grotere snelheid dan wanneer de laatste tracks gespeeld worden. Elke verstoring die het element oppikt doet afbreuk op de muzikaliteit van datgene wat je ten gehore wilt brengen.
Rik Stoet weet dit als geen ander en heeft zich over de jaren heen het vak van platenspeler bouwen meester gemaakt. Deze avond neemt hij ons mee in de afwegingen die geleid hebben tot de Takumi draaitafel. Voor de basis koos Rik gepolijst PMMA-acryl, een materiaal zonder voorkeursrichting voor trillingsgolven. Om die reden is ook de platter van hetzelfde materiaal vervaardigd. De lagering van de platter bestaat uit een keramische as die in een bronzen huis op een stalen kogel rust. De nodige olie zorgt ervoor dat je hier voor lange tijd geen omkijken meer naar hebt. De toonarm is gemaakt van dunwandig titanium en heeft een cardanische ophanging. De standaarduitvoering, de Takumi TT level 2.1DC, wordt geleverd met een Audio Technica ATN91-element voor €1.495,-. Op de website zijn echter meerdere elementen beschikbaar. Tijdens de demo-avond was de draaitafel uitgerust met een Skyanalog P1 Green-element, waar Rik bijzonder enthousiast over is. Hij laat ons graag horen hoe alle componenten samenkomen.
Bij het eerste nummer valt direct op hoe natuurlijk de stem van Benjamin wordt weergegeven. De elektronische beat met de pianobegeleiding maakt het geheel mooi af. Voor het tweede nummer lijkt er in eerste instantie niet veel te gebeuren in de weergave van Andreas Vollenweider zijn bekende soundscapes maar bij wat aandachtiger luisteren hoor je dat deze set iets heel moois neerzet. Vooral de akoestische track van Racoon trekt de twijfelaar over de streep.
Wat bezielt Rik om te kiezen voor een dunne 9mm berken multiplex behuizing voor deze monitor speaker? Een enorme AlNiCo magneet van de in Frankrijk geproduceerde Audax speaker die tot ver achterin de kast reikt en een zware bitumen binnen voering die samen met gelijmde beukenlatten het zaakje bij elkaar houdt? De beweegredenen van een grootmeester trek je niet in twijfel. De muziek vertelt uiteindelijk de waarheid en wij mogen daar getuige van zijn als Rik de volgende plaat op de draaitafel legt.
De groovy track van Steely Dan rolt relaxed uit de speakers, de kracht en puntigheid van de funky blazers maakt de beleving van de muzikaliteit helemaal af. De stem van Anette Askvik is prachtig; de begeleiding van strijkers, piano, saxofoon is wonderschoon en dat alles geserveerd op een dun bedje van elektronische noten.
Naast de eigen makelij speakers heeft Rik ook een setje van het Amerikaanse KLH meegenomen. Met een prijskaartje van €3.300,- per paar zitten deze Model Five in dezelfde klasse als de kleinere DASL-speakers. Beide modellen hebben een gesloten kastontwerp voor een gecontroleerde basweergave. De versterking wordt verzorgd door de Manunta Classic Integrated Amplifier van M2Tech, inclusief ingebouwde phono-trap, met een prijs van €5.000,-.
Om te horen waar we mee spelen wordt weer hetzelfde nummer van Anette Askvik opgezet. De KLH-speakers plaatsen de stem prominenter naar voren en geven de begeleiding meer body, maar de balans is minder verfijnd dan bij de DASL-speakers. De hoge tonen zijn opener en feller, en de zacht geblazen saxofoon heeft iets meer body, maar het geluid komt minder goed los van de speakers. Het nummer “Can’t We Be Friends” van Ella en Louis swingt wel lekker maar in deze budget pressing klinkt het erg plat. We worden geen vrienden en Rik haalt snel de naald uit de groef. Dan volgt er nog een verrassing uit de platencollectie van Guus. Alvorens hij de plaat “Damnation” van Opeth opzet laat hij ons een klein stukje van hun normale werk horen. Maar dit album van de progressieve death metal band valt in een heel andere categorie dan hun normale werk. Dit melodisch album is een favoriet van Guus. De complexe ritmiek vraagt aandacht, maar de muziek luistert heerlijk weg en nodigt uit om het hele album in één keer af te spelen. De nummers van Yello met hun strakke beats en felle dynamiek herken je uit duizenden; de track “Ocean Club” vertelt een verhaal uit een Amerikaanse film-noir.
We zijn benieuwd geworden hoe als dit moois op de kleinere DASL-speakers zou klinken en op veler verzoek worden de speakers gewisseld. De kleiner DASL-speaker klinkt veel meer coherent dan de KLH. Het hoog is beter in balans met de rest van de weergave. De muziek komt beter los van de speaker ondanks dat het geluidsbeeld een tikkeltje kleiner is. De stem klinkt meer als één geheel met de rest, het lijkt er niet ‘opgeplakt’ in het geluidsbeeld zoals bij de KLH.
De moderne track van Novastar uit 2000 van onze vriendelijke zuiderbuur klinkt plat geproduceerd en laat weinig verschil horen met de gemiddelde mp3 uit datzelfde jaar. Daarna volgt een plaat uit eind jaren tachtig die het typische jaren tachtig productie laat horen. Gelukkig is er voldoende aandacht besteed aan de stem van Leonard Cohen middels een goede microfoon. Maar gelukkig komt er ook hele erg goede opnames uit de jaren tachtig en dat bewijst SRV op Texas Flood. Wat een verschil in de beleving van de muziek door deze dynamische opname van Stevie Ray Vaughn & Double Trouble. Deze super dynamische opname spettert uit de speakers zonder dat het hoog te fel wordt of het laag te bonkerig. Het laag van de basgitaar is goed te volgen, de rimshots en de bekkens van de hi-hat zijn net zoals de weergave van de stem erg realistisch.
Track;
- Benjamin Clementine – Winston Churchill’s Boy
- Andreas Vollenweider – Caverna Magica
- Steely Dan – Jack of Speed
- Anette Askvik – Liberty
- Racoon – De Echte Vent
- Ella Fitzgerald, Louis Armstrong – Can’t We Be Friends?
- Windowpane; Opeth; Damnation
- Yello – Ocean Club
- Novastar – The Best Is Yet to Come
- Leonard Cohen – First We Take Manhattan
- HAEVN – The Sea
- Stevie Ray Vaughan & Double Trouble – Tin Pan Alley (AKA Roughest Place in Town)
Als afsluiter brengen we weer alles terug naar Nederlands bodem met het uit Kerkrade afkomstige muziekduo HAEVN. Bij deze opname is veel aandacht besteed aan de meerstemmige harmonie die door deze set erg mooi wordt weergegeven.
We zijn vanavond getuige geweest van de kracht van de boodschap verpakt in de teksten van de artiesten. De kracht van Rik Stoet is het overbrengen van een duidelijk verhaal achter de mooie producten van zijn hand. Dat is de kracht van Takumi.
Verslag: Erwin
Foto’s: Niek