De avond stond in het teken van live-opnames en had dan ook de titel: ‘De live-versie en het origineel’. Soms komen we mooie live-versies tegen, die op bijzondere wijze kunnen afwijken van het origineel. Cyriel had een aantal opnames, die door verschillende leden van de audioclub waren bijeengezocht, op CD gezet. De set waar we dit alles mee hebben beluisterd was als volgt opgebouwd:
Als bron een Marantz SA-8005 SACD-speler en als versterker een Accuphase E-280 klasse AB-geïntegreerde versterker.
Voor de weergave had Cyriel iets unieks meegebracht: een prototype 2,5 weg monitor speaker met een passieve radiator aan de achterzijde. De speakers waren uitgerust met een cross-over filter van ca. 3,2 kHz, een silk dome-tweeter van 25mm, een woofer van 17 cm met conus van gecoat papier en een passieve radiator van 17,5 cm met een aluminium conus. In de speakerkast zat geen dempingsmateriaal.
Voor een mooi soundstage-effect had Cyriel heel subtiel een Wharfedale SW-12 subwoofer achter in de zaal in tegenfase neergezet. De subwoofer filterfrequentie waaronder de speaker mee ging doen lag ergens rond de 100Hz.
De Speakerkabel was van Krüger & Matz, deze accentueerde de middentonen op een prettige manier, met een coherenter geluid tot gunstig gevolg. De netkabels waren van Supra, 2,5mm2 per ader vertind OFC. Stekkerblok van Wireworld, met een Gabriel-chip erop geplakt. De Verlengkabel was zelf gemaakt, 4mm2 per ader, ook vertind OFC. De interlink was van Accuphase.
Na enige uitleg van Cyriel over zijn installatie, waarbij ik nog wat extra details heb toegevoegd, die ik later van Cyriel heb gekregen, begonnen we de luisteravond. Het ging hierbij niet zo zeer om de kwaliteit van de installatie, maar veel meer om de kwaliteit en of het verschil tussen live opnames en studio opnames.
Het eerste nummer was van Lou Reed – Vanishing Act
Eerst luisterden we naar de studio versie, dit nummer is opgenomen in 2002.
Het is een heel rustig nummer waar Lou in het begin van dit nummer wordt begeleid door alleen een piano. Later horen we ook een aantal strijkers. Wat opvalt is dat de set de stem en de instrumenten heel mooi weergeeft. Ter vergelijk werd de live versie gedraaid uit 2004.
Wat opvalt is dat Lou heel anders zingt, met veel meer dynamiek, veel natuurlijker en dat hij de details veel meer benadrukt. Hij zingt met meer gevoel en het is minder clean. De interactie met het publiek die ook is opgenomen geeft de luisteraar het gevoel aanwezig te zijn bij de opname. Je voelt dat de muzikanten plezier hebben bij het spelen. Ook al zijn sommige noten wellicht niet zo perfect, het geeft veel meer gevoel van muziek dat voor de luisteraar gemaakt wordt.
Het tweede nummer was van de Talking Heads – Psycho Killer
De studio opname is uit 1977 terwijl de live opname is uit de film van de Talking Heads: Stop making Sense, uit 1984. In deze film staat David Byrne met zijn gitaar en een gettoblaster op het toneel en speelt dit nummer als eerste intro nummer voor de film.
Ook bij dit nummer is het verschil erg groot tussen de live en de studio versies. Ook het leeftijd verschil, ook al is het maar 7 jaar, is flink hoorbaar. De studioversie is duidelijk met minder laag opgenomen wat gebruikelijk was in die tijd. Ook in dit nummer is de live versie veel levendiger en dynamischer. De interactie met het publiek geeft veel energie.
Opmerking verslaggever: er is nog een opname van dit nummer van de CD “Live at WCOZ”. Dit nummer is zeker ook een geweldige live opname en wordt misschien met nog wel meer plezier gespeeld door de hele band. Zeker de moeite waard als je van deze muziek houdt.
Het derde nummer was van Leonard Cohen – Suzanne
De studioversie komt uit 1967, terwijl de live versie uit 2014 is. Hier is Leonard dus veel ouder en hoor je duidelijk dat zijn stem veranderd is en veel donkerder is geworden. Ook hier is de live versie zo veel muzikaler en wordt er veel meer met gevoel gespeeld.
Wat ook opvalt is hoe mooi de apparatuur de donkere stem en de instrumenten (mn. Van de live versie) weergeven.
Het vierde nummer was van Johnny Cash – Folsom Prison Blues
De studio versie is al uit 1955, terwijl de live opname in 1968 is opgenomen in de San Quentin State Prison state in California en in 1969 is uitgekomen. Het gejuich van het publiek, na de regel “I shot a man in Reno, just to watch him die”, was niet live, maar werd later toegevoegd. De gevangenen durfden niet te juichen uit angst voor maatregelen door de bewakers. De intro duurde 2 minuten en geeft wel veel weer van het sfeertje tijdens het optreden. Ook hier weer een groot verschil tussen de studio versie en de live opname. Veel meer enthousiasme en muziek plezier.
Het vijfde nummer was van Bruce Springsteen – The river
De studio versie is uit 1980, er zijn verschillende live versies met verschillende solo’s en allemaal heel verschillend gezongen, maar live altijd met veel meer passie. Het is echt de moeite waard de verschillende versies te beluisteren en te vergelijken. De langste opname duurt zelfs 11 minuten en hoorden we tijdens de luisteravond. Het komt van het album Bruce Springsteen & The E Street Band Live/1975-85. Dit verveelt nooit.
Na de pauze zat deze verslaggever een aantal rijen verder naar achter in de zaal en was de mooie balans die ik voor de pauze ervoer helaas voor een groot stuk verdwenen. De subwoofer was nu eigenlijk veel te nadrukkelijk aanwezig. Het blijft verschrikkelijk moeilijk om voor verschillende posities in de ruimte dezelfde goede geluidsweergave te bewerkstelligen. Ik zou ter vergelijk de test wel eens willen doen om te ervaren of het echt uitmaakt waar de subwoofer staat , aangenomen dat de volume en fase goed staan. Zowel de fase als het volume moeten gecorrigeerd worden afhankelijk van de van de afstand verschillen tussen de main speakers en de sub voor iedere positie in de ruimte om het op die positie optimaal te krijgen. Dit lijkt makkelijker als de mains en de sub dicht bij elkaar staan dan verder van elkaar af. Mijn positie voor de pauze was in dat opzicht dicht bij de ideale verwacht ik daar zowel de balans in plaatsing als de laagweergave als heel prettig ervaren werd. Na de pauze dus veel minder.
Ook na de pauze werden er vijf nummers gespeeld:
France Gall – Ella Elle l’a
De studio opname en twee live versies, een live versie uit 1997 en een uit 1988. Ook hier de studio is relatief doods terwijl de live versies veel levendiger zijn. De latere versie is duidelijk beter opgenomen, maar het lijkt erop dat bij de oudere opname beter gespeeld werd.
Paul Simon – Late in the Evening
De studio opname is 30 jaar ouder dan de live versie en laat horen dat de stem van Paul best veel veranderd is. De opname kwaliteit van de live versie valt echter een beetje tegen.
Buena Vista Social Club – Chan Chan
De studio versie is uit 1997, de live versie uit 2008 (Carnegie Hall 25), wat een verschil in speel plezier, de live versie leeft. Dit is echt genieten tijdens het muziek maken. Deze muzikanten hebben echt plezier en spelen samen. Wat een interactie!
Niels Geuzebroek – Take your time girl
Dit is een radio opname, dus wel live maar direct voor een klein publiek en indirect voor een heel groot publiek. Deze opname was niet degene die Roelof bedoeld had, maar blijft een hele fijne opname met veel speel plezier, waarbij de opname kwaliteit iets achterblijft. Dit zou bij de andere opname nog meer zo zijn volgens Roelof. Dus zelf even zoeken!
Miles Davis – Time after time
CD: Live around the world, 1996, dit is een instrumentale live opname waarbij de live kwaliteit echt opvalt. Wat wordt er hier goed en met veel gevoel gemusiceerd, fantastisch hoe hij iets wil zeggen met zijn trompet!
Al met al een heel geslaagde avond. Een mooie installatie met een fijn geluid liet ons genieten van een aantal zeer geslaagde live opnames. Waarbij studio-opnames vaak heel goede muzikaal gespeelde opnames laten horen, zijn het toch heel vaak de live opnames die niet dood gemixt zijn, waarbij veel meer met plezier en gevoel gespeeld wordt. Het is duidelijk dat de muzikanten energie krijgen van de interactie met het publiek.
Nog een naberichtje van Cyriel: Ik vond het echt superleuk dat leden kort wat vertelden over hun ‘inzending’. Ook mooi om te zien dat het zelfs tijdens de lange tracks erg stil bleef in de zaal.
Verslag: John
Foto’s: Jeroen