Januari 2013 Verslag TAD

Jean de Vassey opent de avond door een dertigtal leden, waaronder ditmaal zelfs een dame, welkom te heten en geeft het woord aan de uit België afkomstige Frank van Leuvenhaege.

Frank van Leuvenhaege is van TAD en begint over Stanley Clarke, een bassist, en legt uit  dat de contrabas een belangrijk instrument is voor deze muzikant. Zo zien de klanten TAD ook als een instrument.  TAD staat voor Technical Audio Devices uit komt uit Japan en is begonnen in de professionele muziekwereld.  Deze TAD speakers worden onder anderen in de Lucas Studios (Star Wars films), Air Studio’s London (Beatles) en sinds drie weken bij Bennie Anderson (ABBA) gebruikt en daar is Frank zichtbaar trots op!

TAD is al ruim 35 jaar bezig en de moedermaatschappij is Pioneer, maar ze werken geheel onafhankelijk. Dhr. Matsumoto begon in 1975, Bart Lacanthi, ex chief engineer JBL, ex Pioneer is ook een van de mensen achter TAD. 

De filosofie van TAD is geboren in de muziekstudio en deze filosofie vertalen ze sinds een paar jaar ook naar de consument in de huiskamer. In 2003 is er met Andrew Jones, ex KEF, een nieuwe divisie opgestart bij TAD voor de huiskamer. 

Frank heeft voor deze avond voor ons de volgende set meegebracht:

  • Voorversterker TAD C2000 (23.900,-)
  • Eindversterker TAD M2500 (23.900,-)
  • Speakers TAD E1 (28.000,- /paar)
  • CD speler PD-D9 MK-II van Pioneer (niet meer verkrijgbaar, prijs was 900,-)
  • Apple MacBook Pro
  • Bekabeling van Absolue Creations en Audioquest

Frank is van mening dat een HD resolutie minder belangrijk is dan de native opname (het origineel).  De momentopname goed overbrengen op de mastertape is het ultieme doel en bepaald in hoge mate de kwaliteit.  Frank heeft diverse mooie opnames meegebracht en het moet gezegd worden, ze klinken uitstekend.  Hij verteld dat CD’s in Japan 30% duurder zijn dan in Europa.  De CD wordt daar op zijn waarde geschat.  De kleur van CD’s zijn bijvoorbeeld groen omdat de laser daardoor minder voor reflecties zorgt. 

Frank vertelt in zijn presentatie over enkele technische aspecten van TAD apparatuur. Alles wordt handgemaakt! Zo wordt er gebruik gemaakt van eigen handgemaakte beryllium compressie drivers. Het opdampen van de Beryllium driver gebeurt onder vacuüm en duurt 2,5 dag per driver!  Begrijpelijk dus dat dit speakers zijn uit de hogere prijsklasse. Ze zien bij TAD de hoogwaardige techniek als de bouw van een Stradivarius viool.  De luidsprekers dienen als instrument van het hoogste niveau in de opname en mastering studio. TAD apparatuur wordt gezien als een investering en de klanten gebruiken de speakers hun hele leven. 

Voorheen werd er veel gebruik gemaakt van hoornspeakers, maar heden ten dage gebruikt TAD concentrische luidsprekers, waarbij de tweeter in het centrum van de middentoner is gebouwd.  Dit is natuurlijk niet zo toevallig omdat de huidige ontwerper van Kef komt, waar al jaren met de Uni-Q zo’n zelfde principe wordt toegepast.  Hierdoor is een goede plaatsing van de speakers relatief gemakkelijker te verwezenlijken in de meeste moderne huiskamers.

De TAD Evolution One (E1) is een 3-weg bassreflex en weegt 54 kg en heeft een rendement van 88 dB.  De speaker straalt elegantie uit en staat stabiel op een mooie voet en heeft 4 aansluitingen waardoor bi-wiring mogelijk is.

De TAD R1 speaker stamt uit 2007 en de andere speakers zijn later daarvan afgeleid. Alle speakers hebben een hoog rendement en zijn door vrijwel alle versterkers aan te sturen.  Momenteel is er een trend van klasse D versterkers en de TAD speakers zijn ook daarvoor geschikt. De gebruikte woofers zijn van professionele kwaliteit en gemaakt, deze drivers zijn bijvoorbeeld voorzien van spreekspoelen gewikkeld met ovale draad. De tweeters en middentoon speakers zijn vervaardigd uit beryllium. De behuizing van de TAD R1 is zeer zwaar uitgevoerd en is op sommige plekken zelfs 11 cm dik en weegt daardoor ook trotse 160kg!  Het moge duidelijk zijn waarom Frank de (ook nog 54 kg wegende) TAD E1 en niet de TAD R1 heeft meegenomen.  Frank vergelijkt deze speakers met bijvoorbeeld Magico’s, maar ieder merk heeft zijn voor- en nadelen (op nuance niveau).  De persoonlijke smaak is dan bepalend.

De TAD compact reference is het “boekenplank” model en weegt 46kg (zonder stands) “Dus zorg ervoor dat je boekenplank dit gewicht aan kan” grapt Frank en krijgt de zaal aan het lachen.

De voorversterker C2000 heeft buiten de analoge ingangen ook 2 digitale ingangen en USB aansluiting.  De voorversterker is zwaar, maar ziet er desondanks strak uit.

De eindversterker M2500 is hybride klasse D en heeft een vermogen van 2x500W en is dus ruim voldoende om alle speakers aan te sturen.  Deze versterkers zijn vervaardigd uit hand gefreesde aluminium blokken.  De M2500 weegt dan ook 43kg! Klasse A en AB versterkers hebben, gezien de strengere milieu eisen, geen toekomst meer volgens Frank. 

De voeding bij de versterkers in de Reference serie is losgekoppeld en zit in een separate kast.  TAD heeft ook monobloken, de M600 (klasse A/B, 6000 Watt)  Deze zijn zo zwaar dat er vier mensen nodig zijn om deze te transporteren.  Logisch dat Frank deze vandaag niet bij zich heeft.

De bekabeling is van Audioquest en Absolue Creation Cables en deze laatste worden handgemaakt in Frankrijk en zien er degelijk en hoogwaardig uit. Absolue Creation is een klein twee mans bedrijfje en de kabels kunnen een set als deze naar een nog hoger niveau tillen.

Playlist:

  • Rebecca Pigeon – Spanish Harlem
  • Harry Belafonte – Hallelujah, I love her so (Island in the sun)(Armoury)
  • Minnesota orchestra – Pictures at an exhibition, the hut of Baba (Tutti orchestra sampler)(Reference recordings)
  • Anders Widmark trio – Felicia Adjö (Visor)(Blue records)
  • Wynton Marsalis – New orleans bump (Mr.Jelly lord)(Sony)
  • Muddy Waters – Good morning little schoolgirl (The Anthology)
  • Bozz Scaggs – My funny Valentine

Na de pauze richt Frank zich volledig op de muziek en mogen leden hun eigen cd’s draaien op de Pioneer PD-D9 cd speler.  TAD heeft ook een eigen high-end cd speler, de D600 maar Frank durft de relatief goedkope Pioneer cd speler als bron op deze set te laten spelen.  Het moet gezegd worden, hij staat zijn mannetje. 

  • Stevie Ray Vaughan – Tin pan alley (Double Trouble)(Sony)
  • Janos Starker – Chello suite nr.1 van Bach (Muziek die je raakt deel 4)(Trouw/Sony)
  • Hiromi – XYZ (Another mind)(Telarc Jazz cd-83558)
  • Erich Kunzel & Cicinetti pops orchestra – Funeral march of a marionette, thema van Alfred Hitchcock presents (Chiller)(Telarc cd-80189)
  • Diana Krall – The look of love (live in Paris)
  • B.B.King, Vince Gill, Keb Mo, Johnny lang & Lee Ritenour – Why i sing the blues (Lee Rittenour’s 6 string theory)(Concord records 088072319110)
  • Yakov Kreizberg met het Nederlands Philharmonisch orkest, Nederlands kamer concert, Kulia Ficher, Gordon Nikolic,
  • Daniel Müller Schott – dubbelconcert voor viool en cello in a op.102 Andante (Yakov Kreizberg music enriches people’s lives)(PentaTone Classics 5186 903)(SACD)
  • Agnes Obel – Falling, Catching (Philharmonics)(lovecd121)
  • Agnes Obel – Riverside (Philharmonics)(lovecd121)
  • Bill Fay – Never Happening (Live is people)(via Iphone met Spotify)
  • Oscar Peterson – You look good to me (Marantz and all that jazz)(Polygram 525 041-2)
  • Monty Alexander – Nite mist blues (Montreux Alexander live)(MPS records)
  • Dominic Miller – Unify (Second nature)

Wat betreft de klank: 
De meedeinende hoofden en het spontane applaus na het nummer van de New Orleans Brassband zegt genoeg, prachtig! 
Vanavond luisteren we naar een absolute topset.  Het geluid was dik in orde en je hebt het gevoel dat de muziek zo hoort te klinken. Ook de meegebrachte opnames klinken geweldig goed.  De leden geven aan Frank aan dat alles even mooi klinkt en artiesten met hun instrumenten levensecht voor ons staan. 
BB King bijvoorbeeld..Puur live! 
Bij Wynton Marsalis komt alles heel reëel over wat betreft klank en dynamiek.
Stevie Ray Vaughan kwam ook heel krachtig over.
Lee Rittenour bleef heel strak en was krachtig en stevig en kwam heel goed uit de verf.

Het nummer van het Anders Widmark Trio is overigens opgenomen in Stockholm, Zweden in de studio van Benny Anderson van Abba waar sinds 3 weken TAD compact reference luidsprekers staan, de versterkers zijn nog in bestelling.

Jean bedankt Frank met een fles wijn voor zijn keurig verzorgde presentatie die hij op een innemende, vriendelijk en deskundige wijze heeft gebracht.  Frank verrast het bestuur met een fles Duvel en een Blue Ray Disc voor een van de leden (na het beantwoorden van een vraag).

Het was een avond met veel goede opnames op een (had ik dit reeds vermeld?) Topset.  Aan de meerdere keren applaus, de meedeinende hoofden en de reacties te horen een zeer geslaagde muziekavond, het muziekjaar 2013 kan niet beter beginnen!  Gaan we dit jaar deze demo nog overtreffen? Want de lat is nu wel heel hoog gelegd!

Verslag: Jack Akkermans