Juli 2014 Verslag Paul Mestrom Audio met opname van de band Reset

Verslag workshop Opnametechniek door Paul Mestrom Audio en van heerlijke live muziek verzorgd door de band Reset. De avond heeft een bijzondere inhoud met 2 hoogtepunten: Een technische op het gebied van opnametechniek verzorgd door Paul Mestrom, en een muzikaal hoogtepunt in de vorm van een live vertolking van jaren zestig en zeventig muziek door de band Reset.

De band speelt een aantal nummers welke direct opgenomen worden met verschillende microfoontechnieken, elk met een ander karakter. De opname wordt daarna via de audio apparatuur weergeven, zodat we de verschillen kunnen horen tussen live gespeeld en via een audio installatie weergegeven muziek.


Paul Mestrom Audio
Paul is van beroep muziekdocent en koordirigent met meer dan 30 jaar ervaring met kerkelijke en wereldlijke koren, hij dirigeert onder andere de mannenzangvereniging Caecilia in Gulpen en het Gäöls mannenkoor. Daarnaast is hij zelf actief in een Maastrichts kamerkoor. Een mooi concert vraagt om een herinnering en wanneer je dan zelf hoge eisen stelt vraagt dit om een professionele opname.

Het maken van opnames in hoge kwaliteit is een tweede passie van Paul. Sinds enige tijd verzorg Pault ook de import en verkoop van MP-Audio high-end luidsprekersystemen.


De band Reset
De live muziek van deze avond is in handen van Reset, deze band speelt covers uit de jaren ’60 en ’70. De band komt uit de omgeving van Schijndel in Brabant en is te boeken voor een muzikaal verzorgde avond.

Gebruikte apparatuur
Weergave keten

  • Marantz versterker: PM 7001.
  • MP audio luidsprekers: Lento F4 , 2.5 weg, soft-dome 25 mm, 2 woofers van 10 cm.
  • MP audio luidspreker bekabeling en interlinks.

Opname keten

  • Rode NT2-A: 1 inch membraam microfoon, gemodificeerd (met de bekende rode Wima condensatoren en de laag-af schakelaar overbrugd), met een relatief groot membraan, vooral veel gebruikt in kerken.
  • Rode NT55: 1/2 inch membraam microfoon, relatief klein membraan oppervlak.
  • Tascam: 6 sporen recorder, 96 KHz 24 bit. De verschillende microfoons worden tegelijk (in 1-take) op de verschillende sporen van de digitale recorder opgenomen zodat vergelijken bij het terugluisteren eenvoudig mogelijk is. Het demo duiveltje komt langs: de derde microfoon set (vast x-y) heeft kuren en wordt verder deze avond niet gebruikt.
    Opname instellingen
    VOOR de pauze
  • Microfoon optie 1: Rode NT2-A: groot membraam in A-B opstelling, opname karakteristiek ingesteld op “rondom gevoelig”.
  • Microfoon Optie 2: Rode NT55: klein membraam, microfoons vlak boven elkaar, 120 graden, opname karakteristiek “richting gevoelig”. Dit is de “OPT” opstelling van de Franse omroep.
    NA de pauze
  • Microfoon optie A: Rode NT2-A: groot membraam in A-B opstelling, maar nu minder ver uit elkaar geplaatst, opname karakteristiek ingesteld op “rondom gevoelig”.
  • Microfoon optie B: Rode NT55: klein membraam, nu in X-Y opstelling: microfoons vlak boven elkaar, 90 graden, opname karakteristiek “richting gevoelig”.
    En hoe klonk het?
    Algemeen:
  • De zaal is erg te spreken over de sound van de band. Diverse complimenten voor de zangeres en de begeleiding.
  • Live klinkt toch wel ERG fijn in vergelijking tot een opname. De opname heeft minder “body”, sommige leden noemen het “blikkerig” of “een transistor geluid”. Iemand in de zaal rekent hardop uit hoeveel uur je deze live band kunt inhuren voor de prijs van zijn installatie… een mooi compliment.
  • De dynamiek in de opname is beduidend minder dan “live”, het geluid is “klein”. Er volgt een discussie over de mogelijke oorzaken, genoemd zijn o.a.: Het feit dat de luidsprekers verder naar achter staan dan gebruikelijk (na de pauze worden ze naar voor geplaatst). De luidsprekers – voor deze grote zaal – wat klein van formaat zijn. Het verschil in “live” en “weergave” volume relatief groot is (er wordt na de pauze op een hoger volume afgespeeld).
  • In de opname valt de zang minder op (de zangstemmen vallen een beetje weg in het totale beeld) dit in vergelijking tot “live”.
  • Het verschil in “afbeelding” tussen de verschillende opname technieken is DUIDELIJK hoorbaar. De “A-B” opname geeft een bv iets meer een “vette” klank, de “OPT” opname geeft een meer begrensde afbeelding van de individuele instrumenten en het “laag” lijkt sneller.
  • Stoor-geluiden (meetikken van een voet van de zangeres e.d. ) vallen tijdens de live uitvoering niet op maar zijn bij de weergave meer nadrukkelijk aanwezig.
  • Enkele leden vragen om een referentie (bekende) opname, dit om te kunnen beoordelen hoe de weergave installatie op zichzelf klinkt. Helaas is er geen CD speler o.i.d. aanwezig dus dit verzoek tot “kalibratie” kan niet gehonoreerd worden.
  • Paul heeft aan dat microfoons anders “horen” dan het menselijk oor. In de gekozen microfoon opstellingen komt de “ambiance” naar voren en klinken de opnames vaak natuurlijk. Een alternatieve techniek is om de zangstemmen en elk instrument afzonderlijk met 1 of meerdere microfoons op te nemen op een gescheiden opname-spoor. Deze sporen worden dan daarna op de mengtafel gemixt en in het stereo beeld geplaatst. Hiermee kun je bv het eerder genoemde wegvallen van de zangstemmen in het totale beeld corrigeren. Paul geeft zelf de voorkeur aan opnames met 2 (of maximaal 3) hoofdmicrofoons. De opstelling/afstand van de bandleden ten opzichte van de microfoons wordt dan gebruikt om de balans in het beeld goed te krijgen, zo blijft het “natuurlijke” karakter van het geluid behouden. Heel incidenteel (bij grote ensembles) worden door hem extra steunmicrofoons ingezet.
  • De band is zelf van mening dat het opgenomen geluid weinig “body” heeft in vergelijking tot hoe ze het zelf ervaren tijdens het spelen. Voor de pauze, is door de band op een laag volume gespeeld, dus zachter dan “normaal”. Voor de bandleden is het zoeken naar een goede balans (ze spelen vaak met PA) het is lastig om uithalen in de stem en de hoeveelheid bas te doseren.
  • Kijk op YouTube en je hoort een van de nummers die Reset voor ons gespeeld heeft. Het geluid is NIET wat Paul opgenomen heeft, maar het geluid van de camera.

    Details VOOR de pauze:
    Song nr 1: ” I’m not so tough”
  • Microfoon Optie 1 (A-B): weinig bas, kale zang, swingt wel maar niet overdreven
  • Microfoon optie 2 (OPT): gitaar staat natuurlijk in de ruimte, zangeres idem, bijna geen bas, swingt minder, applaus klink natuurlijk
    Song Nr 2: “True love that’s a wonder”
  • Microfoon Optie 1 (A-B): de zang klinkt wat “kaal”, de sonoriteit in de mannenstem is weg, de vrouwenstem valt weg in het geheel, weinig en rommelig laag, weinig “bite” in de mondharmonica
  • Microfoon Optie 2 (OPT): iets meer sonoriteit in de mannenstem, stem staat veel verder weg, vlak, beperkt of geen diepte in het beeld, iets meer schepte in applaus Vreemd genoeg blijkt de zaalvoorkeur OOK nog van de soort muziek af te hangen: bij de tweede song is er een voorkeur voor microfoon opstelling 2 (OPT) en bij de eerste song een lichte voorkeur voor microfoon opstelling 1 (A-B)
    Details NA de pauze:
    De luidsprekers staan nu verder naar voren, het gat in het midden van het geluidsbeeld is kleiner geworden, maar nog niet verdwenen, beperkte diepte. De dynamiek lijkt groter geworden.

Song A: “Dimming of the Day” {This old house is falling down}

  • Microfoon Optie A (A-B, nu dichter bij elkaar): een tikje meer body, nog steeds een dun geluid, iets meer scherpte. De uithalen van de zangeres doen soms zeer aan de oren.
  • Microfoon Optie B (X-Y): duidelijk gereduceerde scherpte in de uithalen, ook iets kaler geluid. Gitaar komt in balans in het geluidsbeeld. De percussie is nu minder dominant aanwezig.

Song B: “Never tear us apart”

  • Microfoon Optie A (A-B, dichter bij elkaar): zangstemmen zijn opnieuw kaal, de sonoriteit in de mannenstemmen is weg, de vrouwenstem is nauwelijks herkenbaar. De bas gitaar is meer in balans met de rest van het geluidsbeeld. De mondharmonica klinkt nu redelijk natuurlijk.
  • Microfoon Optie B (X-Y): de zangstemmen zijn prettiger om te horen, balans bas -zang is veranderd: een tikje vetter. De mondharmonica is meer in balans in het totale beeld. Stemmen zijn ook meer duidelijk te lokaliseren.

Evaluatie: De voorkeur van de zaal gaat uit naar de Optie 2 microfoon opstelling van voor de pauze:
Rode NT55 ( klein membraam) met de microfoons vlak boven elkaar, 120 graden en met opname karakteristiek “richting gevoelig”: de “OPT” opstelling.

Conclusie: Weer een bijzondere en een leerzame avond

  • Het verschil in “beeld” tussen de verschillende opnametechnieken is zonder meer DUIDELIJK hoorbaar.
  • De opname techniek, in combinatie met mixen en de mastering bepaalt voor en belangrijk deel
    het uiteindelijke geluidsbeeld.
  • En, helaas voor onze hobby, “live” klinkt toch wel ERG fijn in vergelijking tot de opname.

Tekst : Maarten
Foto’s: Jean
Film : Jean