Ons clublid Martin van W had zich stevig ingespannen. Hij begon de avond met een vervroegde speakercorner waarin hij ons wat meer achtergrond informatie gaf over het onderwerp MP3 en compressie in het algemeen. Hierop volgend schotelde hij ons een vijftal zeer uiteenlopende muziekfragmenten voor, waarbij steeds begonnen werd met de originele CD, gevolgd door, in willekeurige volgorde, een 64kb, een 128kb en een 256kb MP3 en natuurlijk ook nog het origineel. Alle aanwezige clubleden kregen een scoreformulier waarop ze steeds moesten invullen welke compressie ze dachten te horen op dat moment. Een echte blinde MP3 test dus! Omdat je nu eenmaal geen MP3 gaat draaien op een heel hoogwaardige set, hadden we er voor gekozen een leuke maar niet extreme set hiervoor samen te stellen. Deze bestond uit de volgende componenten:
- CD speler Philips CDR950
- Versterker Geïntegreerde NAD 314 (werd vervangen door een Yamaha AX730)
- Luidsprekers KEF Reference Model 2
- Kabels interlinks: Nordost Black Night / LS: Siltech LS38 G3
Helaas overleed de NAD versterker ter plaatse waarna de zaaleigenaar zo aardig was een oude Yamaha AX730 uit zijn huiskamer te halen! Hiermee hadden we wel een erg basic setje, maar dat maakte het eigenlijk alleen maar leuker omdat nu bleek dat de verschillende MP3 compressies ook nog duidelijk hoorbaar bleven.
De volgende fragmenten werden gebruikt:
- Dave Brubeck – Take five (jazz)
- Dire Straits – You and you’re friend (pop)
- Eva Cassidy – Over the rainbow (easy listening)
- Marco Borsato – Ik leef niet meer voor jou (pop)
- Gustav Holst – Mars, bringer of war (klassiek)
Conclusie: iedereen bleek in staat de 64kb bitrate er probleemloos uit te kunnen halen bij alle fragmenten, maar vanaf 128 kb werd het duidelijk moeilijker. Ook bleek het moeilijker om bij eenvoudigere muziek (weinig instrumenten en weinig dynamiek) de hogere bitrates te herkennen dan bij de complexere muziek. Toch deden onze clubleden het niet slecht in vergelijking met professionele panels zoals bij een blinde test van de Computer!Totaal (september 2004). Op de in totaal 20 fragmenten werd een minimaal aantal fouten van 4 behaald en een maximaal aantal fouten van 10 (gemiddeld rond de 6, waarbij de opmerking dat het verwisselen van twee fragmenten natuurlijk meteen 2 fouten zijn).
Hierbij werden vooral de 128 kb en 256 kb fragmenten door elkaar gehaald en/of de 256 kb versus het origineel. De algemene conclusie was in ieder geval dat het echt geen schande is om MP3’s te draaien in de auto of thuis tijdens werkzaamheden o.i.d. Voor het echte serieuze luisterwerk zou zelfs in veel gevallen al best met een 256kb of 320kb MP3 kunnen worden volstaan. Een conclusie waar de serieuze audiofiel toch een klein beetje van schrok, gelukkig kunnen we ons troosten met het feit dat ook elke originele CD in principe al een stukje compressie bevat. Lang leve de LP!
Na de pauze gingen we gewoon eens lekker muziek luisteren. Onze leden hadden allerlei leuke en minder voor de hand liggende CD’s mee van thuis genomen om deze eens aan de overige leden te laten horen (playlist zie onder). Het was ontzettend leuk om eens een avond gewoon muziek te luisteren om een simpele set, waardoor het allemaal alleen nog maar om muziek ging en in mindere mate om de weergave.
Maar omdat we natuurlijk toch ook een beetje apparatuur gek zijn hadden we in dit deel van de avond toch nog een klein luistertestje ingebouwd en daarvoor hadden we Casper van Doorne uitgenodigd om zijn eindversterker ontwerp aan ons te laten horen. Deze werd op de pre-out van de eerdergenoemde Yamaha AX730 aangesloten, zodat de verdere set-up ongewijzigd bleef. Casper is een 32-jarige HTS’er Medische Electronica uit Nijmegen, die hobbymatig veel met audio bezig is. Hij heeft een eindversterker met een bijzonder concept ontworpen en als prototype gebouwd. Op dit moment wordt er nog gewerkt aan de lengte van de signaalpaden en de beveiliging. Als deze punten rond zijn zal het uiteindelijke model symmetrisch opgebouwd gaan worden. Even wat specificaties van het prototype: asymmetrisch, vermogen 65 Watt RMS (130 Watt peak) aan 8 ohm, met een verdubbeling aan 4 ohm (de symmetrische variant zal dat vermogen verviervoudigen). De eindtransistoren zijn van OnSemi: MJL4302 en MJL4281, de opamp is een OPA627 (maximaal -120dB THD+N). De spanningsversterker is een simpele opamp-geregelde trap (vervorming -136 dB op 1kHz). De dempingsfactor is 1500 aan 8 ohm.
Deze versterker bleek niet slecht te klinken; voor de pauze moesten we het met maximaal hifi kwaliteit doen, maar de eindtrap tilde het geheel toch zeker naar high-end, ook de voortrap van de Yamaha begon wat beter te klinken omdat de voeding de eindtrappen niet meer hoefde aan te sturen. Ondanks dat feit bleef de Yamaha voortrap natuurlijk de absolute bottleneck in het geheel, waardoor er niet de sprankel van een echte high-end set ontstond en het geheel in het hoog iets ruw bleef. Echter het laag was mooi strak met veel controle, het dynamisch bereik groot en de balans tussen laag, midden en hoog prima. Het gehele geluidsbeeld was nergens vervelend en er ontstond een prima soundstage. Door het grote dynamische bereik en de bijbehorende life-feel schoot de term PA versterker even door mijn hoofd.
Playlist:
- John Hyat – Feels like rain
- Doug Macloud – Chill on Cold (CD: You can’t take my bleus)
- Mana – Loladito (CD: Unplugged)
- Paula Snoeren met Savoy Jazzmen – It’s only a papermoon (CD: 35th anniversary)
- Iljapu – Spassy (CD: de Suenos y Esperanza)
- Mussorgsky Ravel – Great gate at Kiev (CD: Tutti orchestral sampler – ref. recording
- Pietra Antonio Giramo – Festa Riso (CD: La Dolce Vita, the Kings Singers
- Tragicomedia)
- Séverin Cornet – Parmi di Star (CD: La Dolce Vita, the King’s Singers Tragicomedia)
- Ilse de Lange – Inside job (Dear John)
- Naje – I wish (CD: Blue Note Plays Stevie Wonder)
- Rachelle Ferrell – Bye bye Blackbird (CD: First Instrument)
- Meshell Ndegeocello – Dance of the infidel (CD: the Spirit Music)