Op 16 juni 2016 werd de AOB demo verzorgd door Paul en Peter Mastenbroek van New Transtec met een complete set van het bekende merk QUAD. Tot dusver werd ik nooit echt enthousiast van wat ik tijdens shows en demo’s hoorde van dit merk. Zou dat vanavond veranderen? ‘To QUAD or not to QUAD, that’s the question…’ New Transtec, geleid door Paul Mastenbroek, is importeur van de merken QUAD, Luxman en Wharfedale. New Transtec is in 2009 ontstaan uit Transtec en heeft zijn vroegere roots binnen Philips. Naast Paul is ook zoon Peter actief binnen New Transtec als manager van de after sales activiteiten (o.a. revisie en reparatie van QUAD electrostaten).
De avond begint met een presentatie over de achtergrond van het merk QUAD. QUAD staat voor Quality Unit Amplifier Domestic en is al in 1936 opgericht door Sir Peter Walker. In 1953 verrast hij de audiowereld met de introductie van de Quad II buizenversterker. Hierna volgen nog vele producten, die wereldfaam vergaren bij vele audiofielen. In 1982 worden de legendarische ESL63 electrostaten geintroduceerd, waarmee QUAD nog grotere bekendheid weet te verkrijgen.
Maar het merk QUAD gaat met de tijd mee en blijft innoveren met nieuwe producten, zoals de nieuwe Z-series luidspreker met bandtweeter (3800 euro per paar voor de Z-3), de nieuwe Artera Play CD speler/DAC/voorversterker (2390 euro) en de Elite QSP stereo eindversterker met current dumping technologie (2x 140W in 8 Ohm, 1599 euro). Deze componenten vormen de basis voor de demo set bij AOB. Naast de Z-3 speakers staan tevens de ESL2912 electrostaten opgesteld (11.800 euro per paar).
De ESL2912 is een verdere optimalisatie van de klassieke ESL QUAD elecrostaten. Bij electrostaten wordt een dunne Mylar folie (tien keer dunner dan een haar en daardoor zeer licht en uitermate snel) onder negatieve spanning ingeklemd tussen statoren met een statisch spanningsverschil van 5,2 kV. De snelheid van het Mylar membraan zorgt voor de bekende karakteristieken van electrostaten: zeer hoge resolutie en snelle transienten. Een bekend nadeel van traditionele electrostaten is het afstraalgedrag, waarbij slechts op een beperkte plek in de ruimte (de zgn ‘sweetspot’) het ideale stereobeeld wordt verkregen. QUAD heeft een eigen technologie ontwikkeld om dit nadeel te omzeilen: de vertragingslijn. Hierbij wordt mbt 6 cirkelvormige anodes het afstralingsgedrag van een puntbron gesimuleerd. Deze virtuele puntbron bevindt zich circa 80 cm achter het paneel. Het effect van deze technologie is een beter stereobeeld over een breder gebied. Toch handig als je samen met je vrouw van muziek wil genieten, zodat ze niet continu bij je op schoot hoeft te zitten om van het optimale stereobeeld te genieten! Peter Mastenbroek geeft vervolgens een toelichting op de after sales activiteiten van New Transtec. Zelfs na 30 jaar gebruik zijn QUAD electrostaten voor relatief beperkte kosten (139 euro per paneel) prima te reviseren. Ook reparatie van defecte panelen is mogelijk (300 euro per paneel). Hierdoor blijken QUAD electrostaten een tijdloze en waardevaste investering. Uiteraard mits je huisgenoten instemmen met het plaatsen van speakers met een behoorlijk oppervlak in je huiskamer (voor de audiofielen onder ons die nog geen dedicated luisterruimte hebben).
Genoeg gepraat: tijd voor muziek! Bij het begin van de avond zit ik op de eerste rij rechts van het midden. Bij het eerste nummer wordt meteen het visite kaartje van een goede electrostaat gepresenteerd: de stem van Suzanne Vega wordt met veel detail en op natuurlijke wijze weergegeven. Waar in volgende nummers de stem van David Munyon op het Stockfish label wat meer gekleurd lijkt en wat drive in het laag lijkt te missen, overtuigt Allison Krauss mij des te meer. Ondanks de vertragingslijn hoor ik vanaf mijn luisterpositie toch vooral het rechterpaneel; het geluidsbeeld lijkt niet volledig los te komen van de luidsprekers. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat door de verkeersdrukte Paul en Peter nauwelijks tijd hebben gehad om de plaatsing van de speakers te optimaliseren. Het principe van richtingsgevoeligheid op het hoog en midden wordt door Paul nog gedemonstreerd door het kantelen van een paneel tijdens de muziek weergave. Na de pauze verplaats ik mij tactvol naar een plek wat verder midden achter in de zaal. Een groot verschil: een kerkkoor begeleid door kerkorgel maakt indruk met diepe, strakke bastonen en een behoorlijk overtuigend beeld! Vervolgens vindt er een interessante ‘musical battle’ plaats: dezelfde muziekstukken worden afgespeeld met de ESL2912 en de Z-3 speakers. Electrostaten vs conventionele vloerstaanders met bandtweeter: zoals te verwachten, zijn hiermee de sterke (en minder sterke) punten van beide weergave principes goed te vergelijken. De zangstem bij een interessant country nummer wordt door de Z-3 met duidelijk minder body en een wat meer aangezet hoog weergegeven, maar de definitie in de plaatsing is duidelijk beter. Hierdoor klinkt naar mijn smaak hetzelfde nummer via de Z-3 frisser en dynamischer, maar ook minder natuurlijk dan via de ESL2912. In de zaal is iedereen het erover eens dat er duidelijke verschillen zijn. Wat beter klinkt, daarover zijn de meningen verdeeld. Sommige AOB-ers kiezen voor de natuurlijke, ontspannen en rustige weergave van de ESL2912, anderen worden meer betrokken bij de heldere, dynamische weergave via de Z-3. De eerste ronde van de battle eindigt in gelijkspel!
In de tweede ronde luisteren we naar het bekende ‘Keith don’t go’ van Nils Lofgren. Compleet grijsgedraaid op alle luistershows (en ook bij mij thuis), maar ook een goede kandidaat voor het vergelijk in deze battle: veel dynamiek, ruimtelijkheid en (al dan niet) natuurlijke snaargeluiden. Opnieuw zijn de verschillen duidelijk en in dezelfde richting. Via de Z-3 klinkt het gitaarspel clean en dynamisch, in het stereobeeld zijn de snaren bijna tastbaar. Het hoog lijkt ook hier iets meer benadrukt in vergelijking met de ESL2912. Via de ESL2912 klinkt de opname natuurlijker en gemakkelijker; er is meer rust in de weergave. Het stereobeeld is grootser, maar ook diffuser, waardoor zowel de plaatsing van de zangstem als de gitaar minder duidelijk omlijnd is. Opnieuw een gelijkspel op punten: er is geen duidelijke winnaar, een eventuele voorkeur is meer een kwestie van smaak. Op het einde van de avond wordt nog een laatste mythe rondom electrostaten ontkracht: ‘electrostaten kunnen geen kwalitatief en kwantitatief goed laag produceren’. Paul laat ons een audiofiele opname van Jennifer Warnes horen, waarbij de uitstekende definitie van het laag opvalt. Maar ook in minder audiofiel georienteerde opnames overtuigen de ESL2912: hardrock van Metallica klinkt aangenaam smooth op deze set zonder schreeuwerig te worden. Conclusie: ’the proof of the pudding is in the bass’: mythe ontkracht!
Paul en Peter Mastenbroek hebben ons laten genieten van een interessante avond, waarbij de verschillende mogelijkheden en de technische achtergrond van de QUAD producten goed naar voren kwamen. QUAD heeft veel meer te bieden dan electrostaten alleen, waardoor er voor iedere smaak iets te vinden is. In die zin heeft de demo zeker overtuigd. Heren, bedankt voor de leuke avond namens de AOB leden!
Verslag: Stephan
Foto’s : Jan