Leo Heymans van PV Trade kwam samen met zijn collega Marcel Mulder naar de clubavond van 19 mei. Pv Trade is eigenlijk een Belgisch bedrijf, maar heeft in Nederland ook een distributiekanaal voor Focal JM-lab, Sugden en Thorens. Focal is een grote luidspreker fabrikant uit St.Etienne (Frankrijk) en tot voor kort leverde Focal voornamelijk losse units voor luidsprekerfabrikanten en de zelfbouwsector, maar deze OEM productie zal worden afgestoten. Er waren ook al complete (afgemonteerde) luidsprekers te koop, maar deze worden tegenwoordig onder de merknaam Focal op de markt gezet. De bij onze club getoonde luidsprekers zijn ontworpen door de (van Tannoy afkomstige Brit) Dominique Baker.
Sugden is een kleine, uit Yorkshire in Engeland afkomstige, fabrikant van audio electronica. De mensen achter Sugden zijn Jim Sugden en Tony Miller. De technisch ontwerper is de Nederlander Jan de Jong. De versterkers zijn veelal van het type single-ended klasse A (geen buizen).
Het derde merk Thorens is natuurlijk een oude bekende. Ze waren in de jaren rond onze geboorte het draaitafelmerk en daarmee zijn ze de laatste jaren opnieuw stevig aan de weg aan het timmeren.
De setup voor die avond bestond uit de volgende componenten:
- 1ste set luidsprekers: Focal Utopia Diva (kleine vloerstaander) 5.250 euro p/stk Dit is een drieweg systeem met twee acht inch woofers (aan de zijkanten) met een speciale W-conus gemaakt van een soort glasfiber op foam, een 6,5 inch W-conus mid-unit (enkellaags) en een tweeter van Beryllium. Beryllium is een zeer lichte en stijf metaal dat slechts zeer beperkt leverbaar is op de wereldmarkt. Het dun genoeg maken van dit materiaal zodat het licht genoeg is voor gebruik in tweeters is een ingewikkeld en kostbaar process.
- 2e set luidsprekers: Focal Electra 906 (monitor systeem) 800 euro p/stk
- Versterker: Sugden A21A L SE (geïntegreerd) 3000 euro
- Voorversterker: Sugden Masterclass 3400 euro
- Eindversterker: Sugden AA Masterclass 4800 euro
- CD speler: Sugden CD-DA uit de Masterclass serie 3900 euro
De geïntegreerde versterker en speler zijn respectievelijk door WhatHifi.co.uk en het blad Hifi uitgeroepen tot referentie in hun prijsklasse.
Tijd om met het prachtig verzorgde foldermateriaal een plaatsje te gaan zoeken en eens een oor te luisteren te leggen. We begonnen met de losse voor-, en eindversterkers op de Focal Diva’s met muziek van Soft Four, waarbij direct het grote geluidsbeeld opviel. Het laag loopt geweldig ver door, maar lijkt iets te missen aan controle. Dat kan aan mijn luisterpositie in de zaal liggen, maar misschien verdienen de Diva’s een nog iets zwaardere eindtrap (de Masterclass levert 2x 50 Watt aan 8 ohm). De piano wordt wat klein afgebeeld, maar dat kan natuurlijk ook in de opname zitten. We gingen verder met Chris Jones met een mooi gedetailleerd en nergens vervelend hoog. De stem lijkt net als in de vorige track wat dun aan de onderzijde; het gebied in de crossover met de mid-unit (1500 tot 3000 Hz filtering 24 dB/octaaf vanaf 2400 Hz). Voorts werd er een stukje klassiek gespeeld waarbij er wederom een mooi breed geluidsbeeld werd neergezet. De hoogte van het beeld leek achter in de zaal wat beperkt, maar in zittende positie verder voorin bleek dit zeker niet het geval en werd een indrukwekkende soundstage geprojecteerd. Tijdens de 4e track met een mooie saxpartij bleek (evenals bij stemmen) ook de sax aan de onderkant wat aan de dunne kant. De algemene indruk van de Diva is dat het hier om een geweldig mooie luidspreker gaat met een fantastische tweeter en een groot frequentie bereik. Naar de mid-unit (of de filtering hiervan) zou Focal wat ons betreft best nog eens mogen kijken. Vanwege de zijwaarts afstralende woofers hoort deze speaker in een forse luisterruimte met voldoende demping (een indruk die ik ook al tijdens een eerdere luistersessie bij een trotse eigenaar thuis had gevormd). De afwerking van de speakerkasten is overigens fabelachtig: de kasten worden met de hand vervaardigd, sluiten overal naadloos aan en zijn van een prachtige dikke laag pianolak voorzien. Echte meubelstukken dus!
Na de pauze werden de vele malen goedkopere Electra 906 luidsprekers op de geïntegreerde versterker aangesloten. Buiten het gebruik van andere units was ook duidelijk te zien dat de kasten uit een eenvoudigere serie productieprocess stammen, hetgeen de prijs ook rechtvaardigt natuurlijk. We gaven deze speakers meteen stevige kost te verstouwen middels een aria van Angela Gheorghiu (Casta diva – Norma). De kleine speakertjes deden stevig hun best en wisten de stem zeer geloofwaardig te reproduceren, waarbij Angela op mooie hoogte tussen de speakers stond. De detaillering en ruimtelijkheid zijn zeer goed te noemen voor een speaker uit deze prijsklasse. Echter bij de zeer dynamische passages in dit stuk moesten de electra’s afhaken; de tweeters sprongen bijna uit hun kasten van ellende. Hierbij bleef het onduidelijk in hoeverre de versterker mede debet was aan dit leed.
De algemene indruk van deze Electra is dat het een erg leuke speaker is in zijn prijsklasse die voornamelijk geschikt is voor kleinere luisterruimten en voor liefhebbers van muziekstukken met kleine bezetting op een bescheiden volume.
Om een direct vergelijk te kunnen maken zijn vervolgens nogmaals de Diva’s aangesloten om hetzelfde muziekstuk te beluisteren. Hierbij viel direct een nog grotere detaillering in het hoog op, de soundstage werd breder (wel iets lager) en de gehele weergave is een stuk voller. Ook hier ontstond iets vervorming in de dynamische passages, maar beduidend minder dan bij de Electra’s het geval was. Hieruit zou je kunnen concluderen dat de geïntegreerde versterker voor een belangrijk deel verantwoordelijk was voor het verlies aan controle, deze (overigens zeer goed klinkende versterker) zal zich prettiger voelen met een hoog ohmige speaker met een stevig rendement. De diva’s vragen om duidelijk veel stroom en verdienen wat mij betreft een mooie zware eindtrap met hoge dempingsfactor.
Opvallende muziek deze avond:
- Miles Davis – Live in Paris
- Lisa Gerrard – Duality www.lisa-gerrard.com ,bestelnummer: CAD 8004 CD
- Angela Gheorghiu – Casta Diva (EMI 7243 5 57163 2 3)
De bij deze avond aanwezige dealer van al dit moois (Hay-end audio uit Venlo) heeft onze clubleden een korting van 10% toegezegd op het gehele assortiment gerefereerd aan de officiële prijzen (demo-apparatuur en occasions uitgezonderd)