Binnen de high-end wereld wemelt het van de audiofiele enthousiastelingen, die erin geslaagd zijn om van hun hobby hun werk te maken. Op 14 mei mocht Audioclub Oost-Brabant een mooi voorbeeld van dit species ‘homo audiophylicus’ ontvangen in de persoon van Rudo Meijer van AudioSense. Jaren geleden kocht Rudo in Australië zijn eigen DEQX en kreeg daardoor naar eigen zeggen ‘een andere kijk op muziek’. Dit leidde uiteindelijk tot het ontstaan van Audiosense. Audiosense richt zich niet alleen op de import en verkoop van DEQX, maar ook op componenten (actieve speakers, eindversterkers), die nodig zijn om een compleet op DEQX gebaseerd actief systeem te kunnen bouwen. Daarnaast biedt Audiosense services aan op het gebied van ombouwen van fabrieksluidsprekers en het kalibreren en inmeten van systemen. ‘Haute-fidelité’ als maatwerk dus!
Het eerste deel van de avond bestond uit een technisch gedeelte met uitgebreide uitleg over de werking van DEQX en een demonstratie hoe het inmeten verloopt. Hiertoe had Rudo zich tot een ware ‘audio-doktor’ getransformeerd door een witte jas aan te trekken. Uiteraard kwamen de AOB patiënten met een stortvloed aan vragen over DEQX op het spreekuur…
De DEQX HPD3 is een zeer veelzijdige component, die een groot aantal functies bevat: digitaal actief scheidingsfilter met instelbare filtering curves, ruimtecorrectie, real time equalizer, tijd en fase correctie, voorversterker en DAC. Het uitgangssignaal van de DEQX voor iedere speakerunit wordt door een eindversterker zonder tussenkomst van passieve filtercomponenten aan de driver units aangeboden. Voor bijvoorbeeld een volledig actief 3-weg systeem is hiervoor uiteraard 6 kanaals eindversterking nodig
In theorie kunnen door het per frequentieband inbouwen van benodigde tijdsvertraging looptijdverschillen tussen de hoog/mid/laag units van de speakers gecorrigeerd worden. Dit zal bijdragen tot een scherper stereobeeld. Het kunnen instellen van steilere filterkarakteristieken zal leiden tot een minder nauwe sweetspot en dus een stabieler stereobeeld.
Bij de aankoop van een DEQX systeem kan de klant kiezen: de software erbij kopen en zelf inmeten en optimaliseren van de instellingen of de inregeling volledig door Audiosense laten verzorgen. Omdat DEQX met name gericht is op audiofiele hobbyisten, kiest het merendeel van de DEQX klanten voor de eerste optie. Dat hiervoor enige technische baggage en affiniteit wel vereist zijn, bleek tijdens de demonstratie. Hierbij werden de speaker units allereerst dmv frequentiesweeps individueel ingemeten met een Behringer microfoon. De kwaliteit van deze metingen is bepalend voor de kwaliteit van het uiteindelijke systeem. Een goed alternatief voor dure metingen in een volledig dode ruimte (anechoic room) is het verrichten van metingen in de buitenlucht (mits de buren niet te luidruchtig aan het barbecuen zijn uiteraard). Vervolgens kunnen de overgangsfrequenties en de afvalkarakteristieken worden ingesteld; er kunnen 4 presets worden ingesteld, zodat op ieder moment een optimale filtering gehoormatig kan worden bepaald met één druk op de knop. De speakerkanalen worden normaal links en rechts per unit individueel ingemeten, maar gemeten instellingen kunnen ook gekopieerd worden naar het andere kanaal.
Voor het corrigeren van negatieve ruimte effecten staat een parametrische 10 bandsequalizer ter beschikking. Ook hier weer een scala aan mogelijkheden, waaronder het gebruik van 4 presets, om optimale instellingen voor bijvoorbeeld verschillende luisterposities op te slaan.
Tijdens de demo speelde Rudo met een set zelfbouw speakers. Dit waren prototypes van zijn eigen Audiosense gesloten 3 weg systeem met Scanspeak units. Voor de eindversterking gebruikte hij 2 3-kanaals klasse D eindtrappen met Hypex UCD400 modules, goed voor 100 Watt per kanaal en gebalanceerd aangesloten. De DEQX was eveneens in gebalanceerde uitvoering in gebruik; dit is een optie, standaard wordt de DEQX met RCA uitgangen geleverd. Een andere optie is uitgangstrafo’s op de uitgangen, waardoor de geluidskwaliteit nog verder verbetert.
Al met al kan met deze componenten dus een compleet systeem worden gebouwd, waaraan alleen nog een goede bron moet worden toegevoegd.
De prijzen voor de diverse componenten en opties:
- DEQX HPD3: 4050 euro (RCA uitgangen, excl calibration kit)
- calibration kit: 220 euro (optioneel)
- gebalanceerde uitgangen: 299 euro (optioneel)
- uitgangstrafos: 745 euro (optioneel)
- 2×3 @100W eindtrappen: 4950 euro (binnenkort ook 6x 80W @ 2350 euro)
- De gehele Active 3 set inclusief 3 weg luidsprekers, apparatuur en inregelen
20.000-30.000 euro, afhankelijk van de configuratie.
Als bron werd overigens de Logitech Squeezebox Slimdevices transporter gebruikt, die zowel analoog als digitaal aan de DEQX was aangesloten. Hiermee werden muziekbestanden vanaf de harde schijf van de laptop van Rudo weergegeven.
Al met al is duidelijk dat hier een set stond, die op de toekomst was voorbereid en waarbij tevens tot in het oneindige kon worden geëxperimenteerd, ingeregeld, bijgestuurd en dergelijke. Heb je dan nog wel tijd over om muziek te luisteren? En hoe klinkt een dergelijk systeem met een perfect vlakke frequentierespons, steile filterkarakteristieken en geen storende staande golven in het laag? Dat kwam na de pauze aan de orde; de verwachtingen waren inmiddels hoog gespannen… De eerste luisterindrukken van het systeem na de pauze zijn dat dit systeem absoluut niets fout doet. Het geluidsbeeld is clean, smooth en neutraal te noemen, zonder duidelijke uitschieters in enig frequentiegebied. We horen een rustige, droge diepe bas. Bij ‘Love in vain’ valt op dat het systeem een groot beeld neerzet en dat de versterkers meer dan voldoende vermogen leveren om het nummer met een goed ‘live gevoel’ neer te zetten.
Dit wordt bevestigd in het nummer ‘Almost Blue’ van Fay Claessen: een natuurlijke, uitgewogen sound zonder enige vorm van stress met een diepe soundstage. Het stereobeeld blijkt tevens homogeen te worden waargenomen op de diverse luisterposities; er zijn relatief beperkte verschillen tussen posities vooraan en achteraan in het publiek. Dat is bij de meeste demos zeker niet het geval en een sterk punt van deze set wanneer je de buren na het inmeten in de tuin uitnodigt om ook eens te komen luisteren….
Bij verder luisteren naar ‘Tears in Heaven’ (weliswaar niet door de enige echte Eric Clapton, die ik lekker toch geweldig vind..) komt bij een aantal AOB-ers het gevoel naar boven dat er toch wat sprankeling mist in de weergave, waardoor de set naar de mening van een aantal mensen wat minder de betrokkenheid bij de weergave stimuleert. Ook bij een jazzy nummer van Eric Vloeimans blijkt dat de wat snellere, dynamische passages wellicht wat meer kracht zouden kunnen gebruiken. Bij de langzamere passages blijkt wel eens temeer dat het middengebied van natuurlijke instrumenten zeer fraai wordt vertolkt bij deze instellingen.
Uiteraard moet worden gesteld dat de uiteindelijke instellingen van de DEQX ondanks het inmeten voor een gedeelte smaakgevoelig zullen blijven. De demo was dan ook met name bedoeld om de haast grenzeloze mogelijkheden van een op DEQX gebaseerd systeem te laten zien. Een andere afregeling van filterkarakteristieken en kalibratie instellingen zal uiteraard andere klankkarakteristieken oproepen. Ofschoon sommige AOB leden uiteindelijk voor een iets andere instelling zouden kiezen gezien hun persoonlijke smaak, was iedereen het eens over de veelzijdigheid van het DEQX systeem.
Dankzij de humoristische en enthousiaste presentatie van Rudo Meijer was het weer een gezellige en met name zeer leerzame avond!
Hier de playlist van deze avond (allen afgespeeld op de Logitech Squeezebox Slimdevices transporter
- Keith Jarrett – Blame it on my youth (The melody at night, with you)
- Jack DeJohnette, Herbie Hancock, Path Matheny. dave Holland – Shadow dance (Parallel Realities – live 1990)
- Nguyên Lê, Terri Lyne Carrington, Michel Alibo – Burning of the midnight lamp (Purple : celebrating Jimi Hendrix)
- Roling stones – Love in vain (acoustic life)
- Gregorio Paniagua – Vulgaris, Sine populi notione/ Vagula et blandula (La folia de la Spagna)(XRCD)
- Fay Claassen – Almost blue (Fay Claassen sings two portraits of Chet Baker)
- Timothy Seelig, The Turtle Creek Chorale & The Dallas Women’s Chorus – Requiem Lux Aeterna (John Rutter: Requiem)
- Nederlands Filharmonisch Orkest o.l.v. Hartmut Haenchen – IV Adagietto:sehr langsam (Mahler Symfonie nr.5)(PentaTone 5186 004)(SACD)
- Murray Perahia (piano) – Variaties voor piano WoO.80, nr.1-32 in c kl.t.(The Aldeburg recital)
- Joshua Redman, Pat Metheny, Charlie Haden, Billy Higgins – Tears in heaven (Wish)
- Jazz Orchestra of the Concertgebouw – Chinese Dance (Riffs’n Rhythms) http://www.jazzorchestra.nl
- Bill Holman band – Bemsha Swing (Brilliant Corners: The Music of Thelonious Monk)(XRCD)
- Eric Vloeimans-Hyper (Hyper)
- Wynton Marsalis – Midnight In Paris, with Band #3 (Live At The Village Vangu)
- Joshua Redman, Pat Metheny, Charlie Haden, Billy Higgins – Wish (Wish)
Beste audiodoktor, ons audiovirus is nog niet genezen. We komen zeker nog een keer op consult!