Fritz de With van STS-digital is in november 2004 al eens op bezoek geweest bij onze club. In audioland zijn zijn opnames op zowel CD, SACD als LP zeer geliefd! De meeste van onze leden kennen Fritz de With natuurlijk wel. Is het niet van de VAD of muziekrecensies uit hifibladen, dan is het wel van de high end CD’s en SACD’s zoals b.v. van Marantz en Kharma. Op de site van STS digital is daar nog veel meer over te lezen.
De apparatuur waarmee werd gespeeld bestond uit:
- Adam P22A Actieve studio monitoren
- Weiss ADC2 Anal;oog/Digitaal converter
- Tascam DV-RA1000 DVD/DSD Master Recorder
- Marantz D/A converter
- Fase meter
- Siltech symmetrische interlinks
- Siltech netkabels en spanningsslof
De avond begon met het vergelijken van opnames gemaakt door STS met een andere opname van dezelfde artiest met hetzelfde nummer, of gelijkwaardig. Het was dan de bedoeling dat wij aangaven welke opname we het mooist vonden en waarom. Vaak kwamen we dan op de opnames van Fritz uit, maar een enkele keer ook weer niet. Het leuke is dat Fritz een uitgesproken mening heeft als het om muziekopnames gaat. Gepaard met de nodige dosis humor leverde dit een leuke avond op. Wat ook opviel was dat vrijwel alle leden aanwezig waren, de opkomst was dan ook zeer hoog.
De besproken opnames staan op volgorde in de playlist.
Bij de eerste opname van Peter Beets is het stereobeeld wat uit elkaar gehaald, er was iets meer galm toegevoegd en ook was er iets meer hoog toegevoegd om de bekkens wat mooier uit te laten komen. Deze mix werd door iedereen als mooier ervaren. De volgende opname was Hatfield’s end en klonk totaal anders dan het origineel, met name de uitsterving van de gitaar was langer en het gitaar klonk ook natuurlijker en minder kil. Op de opname van Judith Nijlnand was er eveneens een groot verschil te horen. Waar bij de originele mix het gitaar vrij schel overkomt en de drums en bas heel wollig klinken, een beetje alsof het is opgenomen in een oefenruimte. In de nieuwe mix is minder laag aanwezig, het gitaar is van meer galm voorzien en de stem komt wat mooier over.
Nu, bij de vierde opname, een van Shyla Zoet zouden we raden welke opname van Fritz was en welke de originele. De opname van Fritz klonk wat ‘smooth’ wat wel past bij deze muziek, al waren er nu wel een paar leden die de andere opname mooier vonden.. De volgende opname was er een van Phaerdra, hier waren de bekkens iets teruggebracht en was de stem wat rustiger. In een opname van Cielle Ventano was het origineel behoorlijk hard en die van Fritz meer ingetogen, hier vond echter menigeen de originele opname mooier…smaken kunnen verschillen, toch? De opname van Marius Beets had bij de versie van Fritz een wat rustigere baseline en het geheel was wat gelijker verdeeld. Toch waren er ook hier weer wat leden die de voorkeur gaven aan de krachtig overkomende eerst opnam
Na de pauze gingen we over op klassiek. Vooral bij klassiek vindt Fritz het heel belangrijk om de natuurlijke akoestiek van de ruimte terug te laten komen in de opname. Ook om die reden stelt hij de microfoons bij het orkest vaak zeer breed op, om toch de klank van de ruimte mee op te kunnen nemen. De eerste opname was in het concertgebouw in Amsterdam. Echter klonk een andere opname in onze zaal volgens de meeste leden mooier. Fritz was het hier niet mee eens en legde uit dat onze ruimte anders klinkt als de gemiddelde huiskamer, en dat de nadruk op de acousitiek in onze zaal wat extra benadrukt werd door de klank van onze zaal.
Een vergelijk met een opname van La Traviata liet goed horen wat Fritz bedoelde. De zanger en zangeres stonden echt links en rechts, en het koor erachter. De andere opname was misschien wel duidelijker, maar alles kwam van voren, en was er geen spraken van natuurlijke plaatsing in het stereobeeld. Daarna kwam een opname met accordeon en viool, bij de originele opname klonk de viool zelf iets onnatuurlijk, bij de opname van Fritz klonk de viool niet alleen natuurlijker maar ook ruimtelijker, omdat de microfoon verder van de viool stond.
Hierna liet Fritz gewoon wat opnames horen welke hij zeer mooi vindt, een van het Amstel quartet en van Michiel Ras.
Daarna liet hij vier maal hetzelfde stukje muziek horen, maar dan opgenomen met andere interlinks van vooraanstaande merken als Siltech, v.d.Hul, Cristal Cable en Kharma. (Overigens weten we niet welke kabel nu bij welke opname hoort, de opsomming is dan ook willekeurig)
De ene kabel gaf mooie galm, de ander vond iedereen wat versmeerd, de volgende klonk gemiddeld en bij de laatste waren de stemmen wat duidelijker.
Deze opnames zijn terug te vinden op de Mordaunt Short Stereo sound and image perfection cd STS 611189, van deze cd hebben we deze avond meer nummers beluisterd, zie hiervoor de playlist.
Verderop in de avond liet Fritz enkele voorbeelden horen zoals het niet zou moeten, en bij sommige opnames lag het dan ook echt dik bovenop.
Zo was het eerste voorbeeld een orkest met weinig galm, en in de stiltes was er ineens een enorme galm, dat klopte gewoon niet. Dan was er een opname in de Notre Dame van het kerkorgel daar, samen met een fluit. De kerk was helemaal niet te horen en de fluit was opgenomen met de microfoon zowat in de fluit, het had dus net zo goed ergens in een studio opgenomen kunnen zijn. Daarna hoorde we een opname van een gerenommeerd merk maar het klonk vooroorlogs dof en het ging hier toch om een zeer recente opname. Nog een klassieke opname, van een orkest, mooi ruimtelijk opgenomen. Dan daarna dezelfde uitvoering, maar daar was geen enkele ruimtelijkheid, en dat nog wel van het normaal zo goede Erato label..
Dan weer een opname in een kerk, bij de eerste is de stem te ver weg, de tweede is gemiddeld de derde was van the Academy of St.Martin in the fields, deze was zeer ruimtelijk maar bleef toch goed verstaanbaar, heel mooi. Daarna liet Fritz enkele van zijn favorieten horen, zoals het Amstel quartet en een opname van Michiel Ras ook weer afkomstig van die Mordaunt Short Stereo sound and image perfection cd STS 611189.
Een een na laatste opname was van Ariel Ramirez en Misa Criolla. De eerste opname is het origineel van Philips, deze is gewoon mooi, een heruitgave van een Japans merk komt wel moderner over, maar de tamboerijn klinkt als een grote trom, de galm is bijna verdwenen en de stem wordt nogal nasaal. Dan de STS opname, klinkt bijna gelijk aan het origineel maar dan met iets meer hoog, het stereobeeld is zelfs iets versmald waardoor de stemmen mooier uitkomen. Het leuke hier is dat de oude versie van Philips destijds is opgenomen door degene waar Fritz veel van heeft geleerd.
Dan als bijna laatste een opname waarbij de saxofoon heel erg schel klinkt, maar de lp klinkt ineens wel gewoon lekker.. de vinyl fanaten onder onze leden vonden dat wel grappig. Als laatste een andere favoriet van Fritz, de Zwitserse groep Yello, ondanks alle elektronica heel mooi opgenomen. Maar helaas is er aan de stemmen heel veel gesleuteld volgens hem.
Hier de playlist (de originele opnames zijn niet vernoemd)
- Peter Beets featuring Jeff Hamilton – First date (STS611131)
- Hartfield’s end – Concierto de Stonehenge (STS611187)
- Judith Nijland – Acoustic solutions vol.4 (STS611191)
- Shyla Zoet – Because music matters, the very best of STS digital (STS611198)
- Phaedra – Toomuch in store
- Ceille Ventano – Acoustic solutions vol.3 (STS611184)
- Marius Beets – Highend audiophile test demo SACD 8th edition (STS611161)
- Utrechts studenten orkest – Dimitri Shostakovich met Leningrad symphony no.7 in C opus 60 in het concertgebouw van Amsterdam (STS611195)
- Netherlands Ballet Orchestra – La traviata van Verdi opera in Ahoy’s chorus (Companion Classic CC993110)
- Mordaunt Short – Stereo sound ans image prefection (STS611189)
- Academy of Saint Martin in the Fields Conductor, Iona Brown – Harp Concertos (Decca 425723-2)
- Amstel quartet – Mordaunt Short – Stereo sound ans image prefection (STS611189)
- Michiel Ras – Mordaunt Short – Stereo sound ans image prefection (STS611189)
- Ariel Ramirez, José Carreras – Misa Criolla (Philips)
- Yello – Takla Makan (Touch)(Polydor 2721095)
We hebben heel veel mooie opnames gehoord en iedereen was behoorlijk enthousiast. De interactie tussen Fritz en onze leden was goed, en ook was de sfeer heel goed. Fritz bedankt voor de leuke avond, en misschien nog eens tot ziens!