Oktober 2017 Verslag Darius Audio

Het is algemeen bekend dat de akoestiek van een ruimte grote invloed heeft op de kwaliteit van de stereo weergave. Desalniettemin wordt door de meeste audiofielen veel geld geinvesteerd in kostbare upgrades van apparatuur, terwijl soms eenvoudige aanpassingen in de opstelling van de luidsprekers of de aankleding van de ruimte even grote verbeteringen kunnen bewerkstelligen. Omdat niet iedereen over de mogelijkheden of financiële middelen beschikt om een akoestisch volledig geoptimaliseerde luisterruimte te realiseren, neemt het gebruik van room correction steeds meer toe. Tegenwoordig kun je een beetje fatsoenlijke surround receiver van de Mediamarkt met een bijgeleverde meetmicrofoon al netjes inregelen in je woonkamer. En zelfs de weergave in de keuken van mijn Sonos Play 1 speakertjes van 200 euro kan middels TruePlay met een iPad op eenvoudige wijze worden aangepast aan de eigenschappen van de ruimte… Maar wat doet room correction op een serieus audio systeem? Dat bleek – onbedoeld weliswaar – het thema van de AOB demo vandaag. Deze avond werd de AOB demo verzorgd door Cliff Farhang en zijn collega Rowan van importeur Darius Audio. Zij waren naar Oirschot gekomen met een op het eerste gezicht imposante set.

De aandacht werd meteen getrokken door de actieve speakers voor Legacy Audio (nieuwwaarde circa 30.000 euro afhankelijk van de finish, inclusief Wavelet). Als bron werd een CEC CD player 5 met belt drive gebruikt (circa 3500 euro). Het hart van het systeem was de Wavelet, die dienst deed als DAC/crossover/DSP en preamp.

Het mid en hoog van de Legacy speakers werd versterkt door een forse 350 W Prisma eindversterker van het Nieuw Zeelandse merk Perraux (nieuwwaarde circa 8000 euro).

Legacy Audio is gevestigd in Springfield, Illinois (USA). Ofschoon de speaker op het eerste gezicht een conventioneel ontwerp lijkt, blijkt bij nadere inspectie de behuizing aan de zij- en voorkant te zijn voorzien van akoestisch transparant doek; het gaat hier dus om een open baffle design voor de mid-hoog driver en de air-motion tweeter. Het actieve laag wordt verzorgd door een down-firing woofer in een gesloten behuizing, aangestuurd door 2 IcePower klasse D versterkers. Aan de voorkant bevindt zich nog een passieve radiator voor het laag. Volgens Dwight loopt de laagweergave door tot 17 Hz.

Interessant is dat de afstemming en aansturing van de speakers volledig wordt gedaan door de Wavelet. De Wavelet is als turnkey project geproduceerd voor Legacy Audio door het Scandinavische Bohmer Audio, maar is inmiddels ook beschikbaar voor inzet bij andere luidspreker ontwerpen. Na het inmeten van de ruimte met een meetmicrofoon, wat ongeveer een kwartiertje in beslag neemt, worden de meetgegevens doorgestuurd naar een server in de US. Vervolgens wordt een algoritme teruggestuurd, waarmee de optimale room correctie voor de betreffende ruimte in de Wavelet wordt geprogrammeerd. Hierna is tijdens gebruik van het systeem geen internet verbinding meer nodig. In de webinterface van de Wavelet kunnen eventueel nog wel de nodige parameters handmatig worden aangepast. Helaas bleek bij het opstellen van de set dat de wifi verbinding in de zaal onvoldoende was om verbinding te leggen met de US server, waardoor geen room correctie kon worden uitgevoerd. Daarom werd voor de pauze gespeeld met default filter instellingen.

Bij de eerste nummers van Roger Waters, Katie Meula en Bo Ramsey horen we een set die dynamisch en krachtig speelt. Het schort zeker niet aan vermogen en vaak wordt op een net wat te luid volume gespeeld om dat te ondersteunen. Nadat we Cliff hebben gevraagd om het volume op iets bescheidener niveau in te stellen, wordt verder geluisterd. Hierbij valt op dat het laag zo rond de 200 Hz wat lijkt aangezet. Daarnaast hebben stemmen wat last van hardheid in het hoog. Wel is de controle en snelheid van het systeem imposant. Toch missen de meeste AOB leden een stukje betrokkenheid bij de muziek, de set klinkt erg droog en doet licht denken aan een PA systeem. Na een aantal nummers wordt de AOB leden gevraagd om ook eigen CDs met favoriete opnamen aan te leveren. Het pakkende ‘Slow Train’ van Hans Theesink onderstreept ons vermoeden: de trein gaat dit keer wel erg langzaam, de weergave mist duidelijk de bezieling en emotie, die velen van ons herkennen vanuit onze eigen audio set. Iets lijkt er niet te kloppen, maar wat…..?

Tijdens de pauze wordt er alsnog een internetverbinding gerealiseerd en kan de room calibration procedure alsnog worden uitgevoerd. Gelukkig lukt het om de verbinding met de server in de USA te leggen en hierdoor kan het systeem optimaal worden afgesteld op de eigenschappen van onze luisterzaal. ‘The proof of the pudding is in the eating’ zeggen de Engelsen. Dus meteen Hans Theesink gevraagd om nog een keer op te treden. En HALELUJAH: het wonder is geschied! De opname klinkt zoals we hem kennen: vol overtuiging, losser, met meer ambiance en rijkere klankkleuren. Eindelijk komt de set tot leven en laat hij ons genieten van zijn kwaliteiten. En die maken indruk: de actieve subwoofers zorgen voor een strak laag, dat nu mooi in balans is met het midden en hoog. De air-motion tweeters kunnen mij in zeker bekoren met een verfijnde hoog weergave, waardoor de ambiance en ruimtelijkheid van de opnames mooi naar voren komen. Door de krachtige versterking blinkt het systeem uit in gecontroleerde dynamiek, zonder dat het perse loeihard hoeft te spelen. We genieten van klassiekers van Ricky Lee Jones, Leonard Cohen en Ray Brown. Leonard Cohen klinkt echt vet ‘dark’ en stemmig vanaf zijn laatste album. En de contrabas van Ray Brown in ‘Round Midnight’ wordt met veel definitie weergegeven. Chapeau! Het is duidelijk dat de Legacy Audio speakers in staat zijn tot prestaties van formaat, in combinatie met een goede bron en dito versterking. Gezien hun prijskaartje is dit ook noodzakelijk om de concurrentie met de grote gerenommeerde merken aan te kunnen.

Complimenten voor Cliff en Rowan voor het realiseren van een zeer mooie set, waarvan we zeker na de pauze volop hebben kunnen genieten. Bedankt en hopelijk tot een volgende keer! Maar daarnaast hebben we kunnen leren hoe groot de invloed van room calibration op het karakter en kwaliteit van de weergave kan zijn. De essentie van de weergave van muziek – het weergeven van de emotie van de muzikant – wordt bepaald door de detail afstelling van de speakers. Voor de erkende luidsprekerbouwers klinkt dit wellicht als een open deur maar ik vond het heel leuk en leerzaam om dit eens live te ondervinden!

Verslag: Stephan
Foto’s : Dennis