We mochten de studio van Wessel Oltheten bezoeken. Wessel heeft muziek van veel bekende (en minder bekende) artiesten gemixed en gemastered.
Om wat namen te noemen heeft Wessel het orkest opgenomen voor Michael Jackson- Hold my hand. Maar ook artiesten als David Garret, Simply Red, Tim Knol, Hennie Vrienten, Andrea Bocelli, the Dutch Reisopera company en nog veel meer.
Met een klein groepje clubleden kwamen we aan in een halletje vol met platenhoezen, ziet er natuurlijk leuk uit, maar in dit geval waren het allemaal opnames waar Wessel zelf aan heeft meegewerkt! In de volgende ruimte was de studio, met achterin een rij bioscoopstoelen, de wanden waren voorzien van speciale geluiddempende bekleding en overal apparatuur met heel veel knopjes, metertjes en kabeltjes.
Wessel stelt zich voor en vertelt dat hij ooit is begonnen als stagiaire bij Hay Zeelen. Dit was een heel bewuste keuze van Wessel en hij vertelt dat hij daar veel heeft geleerd. Ook heeft Wessel les gehad van Eelco Grimm aan de HKU (Hogeschool voor de Kunsten) in Utrecht, waar hij inmiddels ook zelf les geeft. Daarnaast is hij auteur. Zo heeft hij het boek ‘Mixen met impact‘ geschreven wat zowel in het Engels en het Nederlands is uitgebracht. Zo beperken de artiesten waar Wessel mee werkt en heeft gewerkt zich ook niet tot de Nederlandse grenzen.
Wat wel misschien een grens is, is de muziek waarmee hij werkt. Dit zijn veel uiteenlopende genres van pop, klassiek, jazz tot wereldmuziek. Maar Wessel wil wel een gevoel hebben bij de muziek waarmee hij werkt. Het is je blootstellen aan muziek; dat je dan verwonderd wordt door iets in het muziekstuk waardoor het leuk is om goed te laten klinken.
Mastering
Bij mixen heb je een multitrack-opname als bron met tegenwoordig tussen de 40 en 100 sporen waarbij ieder instrument afzonderlijk te bewerken is. Bij mastering moet je het doen met de tweekanaal totaalmix. Wessel houdt zich hoofdzakelijk bezig met mastering en dat vier dagen per week, goed voor ongeveer 800 nummers per jaar. Hij wil hier altijd de artiest bij hebben, dit in tegenstelling tot veel van zijn collega’s. De muziek is vaak een beweging, met de zang als hoofdrol, gesteund door het ritme. En dat alles moet een geheel vormen, of zoals in Wessel’s woorden ‘De ledematen moeten een lichaam vormen’. Bij het masteren is zijn visie dat de manipulatie van de muziek niet de aandacht moet trekken maar wel de opname goed moet doen.
Studioruimte
Om alles zo goed mogelijk te horen, heb je uiterst neutrale luidsprekers nodig waarbij het laag fase lineair is met de rest. Ook moet de timing van de laagweergave kloppen in het geheel. Om het laag goed te kunnen blijven horen zonder dat de ruimte teveel meespeelt, is er optimalisatie in demping. Bijvoorbeeld de speciale achterwand, opgebouwd uit VPR absorbers, aangevuld met nog eens vijf stuks PSI AVAA actieve bass absorbers, die samen tot wel 40dB. in het laag kunnen dempen. De luidsprekers zijn het voor ons bekende Grimm audio LS1 monitor systeem. Zie 20 years Grimm Audio: Wessel Oltheten – Grimm Audio.
Wessel houdt zich bewust niet bezig met ‘immercief’ geluid. Dit betekent dat het geluid van alle kanten komt, zoals bij Dolby Atmos surround. Hierbij is het de bedoeling dat het geluid zo realistisch mogelijk in de ruimte afgespeeld wordt, maar zelfs met je ogen dicht gaan je hersenen niet mee in dit verhaal en blijft het gewoon luisteren in je woonkamer. Vaak is stereo toch gewoon mooier.
We hebben geluisterd naar onder andere de band Elephant met het nummer The Morning, maar ook naar Toverberg. We hebben allemaal even op de de sweetspot gezeten. Dit is bij het masteren heel belangrijk om ieder detail zo goed mogelijk te horen en te kunnen onderscheiden.
Luidheidsoorlog
Dit fenomeen wordt ook wel ‘loudness war’ genoemd. Hiermee wordt bedoelt dat bijvoorbeeld bij mobiel luisteren naar muziek zoals in de auto of met je oortjes tijdens het sporten of in de trein het geluid verstaanbaar moet blijven. Door alles luider te laten klinken wordt de verstaanbaarheid van de muziek beter maar gaat de dynamiek verloren. Hierdoor gaat alles op een goede installatie emotieloos vlak en ‘compressed’ klinken. Het leven gaat uit de muziek. Daarom werkt Wessel met een album normalisatie van -14 LUFS. Deze eenheid staat voor Loudness Units relative to Full Scale en houdt vooral rekening met hoe het menselijk oor geluid ervaart. Bij de waarde die Wessel aanhoudt, betekent dit dat er behoorlijk wat dynamiek en ook pieken in de muziek blijven waardoor het lijkt alsof de opname zachter is, maar bij het beluisteren veel dynamischer blijft.
Wessel bedankt voor deze leerzame en unieke ervaring. Het was heel bijzonder om eens een kijkje te mogen nemen in een echte geluidsstudio.
Tot slot een nummer wat door Wessel gemixt en gemasterd is: Aslaug – The story
Verslag & foto’s: Cuno