Audioclub Oost Brabant



Mei 2012 Verslag van Duppen loudspeaker design


Dennis van Duppen van het gelijknamige van Duppen loudspeaker design
was al eerder bij onze club op bezoek, dat was in april 2009 klik hier voor dat verslag.
Dat was dat met onder anderen een indrukwekkend Nordost kabel vergelijk.
Vandaag kwam Dennis met een Leema set en Piega luidsprekers, natuurlijk weer aangesloten
middels Nordost bekabeling.
Leema Elements cd speler (1550 euro)
Leema Elements DAC (1550 euro)
Leema Elements klasse D versterker 2x 50W (1550 euro)
Leema Toscane II versterker 2x 148W (4800 euro)
Piega Premium 50.2 luidsprekers (3250 euro /stuk)
Meridian Sooloos Media Core mediaserver met ingebouwde harddisk (2750 euro)
Nordost Frey, Frey-II, Heimdall en Heimdall-II luidsprekerkabel
Nordost Tyr en Tyr-II interlinks
Nordost Quantum stekkerblok
Naim Frame light audiorack
Leema is ontstaan uit twee oud BBC technici Lee Taylor en Mallory Nicholls.
En de naam Leema is niets anders dan een samenvoeging van de voornamen van de twee heren.
Er was een hele set samengesteld uit de Leema Elements serie.
Een Leema Elements cd speler, een Leema Elements DAC en een Leema Elements versterker.
Al deze apparaten hebben hetzelfde midi formaat van bijna 9 centimeter hoog,
22 centimeter breed en ongeveer 34 centimeter diep.
De versterker is een klasse D versterker opgebouwd rond de TDA8954.
Het vermogen is 2x 50 Watt, de versterker heeft ook een symmetrische analoge ingang
en kan (eventueel later) uitgevoerd worden met een interne DAC print.
De CD speler is voorzien van een Teac loopwerk en maar liefst 4 stuks stereo DAC van Cirrus,
type CS4344, wat goed is voor 24 bits en 192 KHz.
Feitelijk is één zo'n DAC voldoende, maar Leema wil deze DAC nog beter hebben en doet dat
met een speciale schakeling genaamd Leema Quattro Infinity DAC.
Het voordeel is dat meerdere DAC's bij elkaar in de praktijk betere specificaties halen
wat betreft ruisniveau maar vooral de verwerking van het signaal wordt beter.
Want als 1 DAC een fout maakt kan dat merkbaar zijn, zet je er twee parallel,
dan wordt die kans al minder, en met vier is de kans op gelijktijdige fouten nog minimaler.
Voer je dit alles ook nog een symmetrisch uit dan worden de andere specificaties ook nog eens beter,
en dat is ongeveer wat Leema doet.
Maar als de uitgang van deze cd speler al zo goed is, waarom dan nog een losse DAC?
Allereerst kan op deze losse DAC nog een Mediaplayer, een MP3 speler etc. worden aangesloten
En in deze DAC is er nog meer besteed aan bijvoorbeeld betere clock signalen.
Voor de USB ingang is er een speciaal soort galvanische scheiding gebruikt, Spinvalve genaamd.
Waardoor een aangesloten vervuilend digitaal apparaat zoals bijvoorbeeld een laptop,
elektrisch gescheiden is van de DAC.
De DAC kan zelfs als voorversterker worden gebruikt en heeft maar liefst 6 digitale ingangen
en 1 analoge ingang.
Bijna vanzelfsprekend in de filosofie van Leema is deze DAC asynchroon.
De opbouw van de eigenlijke DAC is volgens het zelfde principe als bij de CD speler,
alleen zijn hier wat betere DAC's van Cirrus gebruikt, namelijk de CS4351,
deze DAC heeft van zichzelf al een groter dynamisch bereik en een nog lagere ruis.
Dennis had de intentie om met zijn eigen merk luidsprekers te komen,
maar dat werd wat te veel om allemaal mee te krijgen.
In plaats daarvan hadden we een primeur, en wel de nieuwste Piega Premium 50.2 luidsprekers.
Bestaande uit twee stuks 18 cm Scanspeak Revelator woofer, dit is de toprange van deze fabrikant,
waarvan de speakers alleen in het hogere segment luidsprekers worden gebruikt.
En de nieuwe MK-II versie van befaamde Piega tweeters, deze tweeter gebruikt verbeterde magneten
waardoor de tweeter compacter is geworden, en het voor het membraam zelf
wordt een nieuw soort folie gebruikt.
Hierdoor is bijvoorbeeld de vervorming lager, het rendement hoger,
en het frequentiebereik beter en het afstraalgedrag beter.
Deze luidspreker heeft dezelfde behuizing als de Piega Coax 70 en Coax 90 en is ook
uit één stuk aluminium gemaakt, met de bassreflex poort aan de voorkant,
wat de plaatsing in een ruimte makkelijker maakt.
Wil je meer weten over de techniek van deze luidspreker dan is het zinnig om de mei uitgave
van het blad Music-Emotion te bemachtigen, hier staat een heel artikel over deze nieuwe
Piega luidspreker en de techniek van de verbeterde tweeter.
Bij het luisteren valt op dat de luidspreker alles mooi in balans weergeeft,
en ook deze Piega valt meteen goed in de smaak.
Van hoog tot laag klopt het gewoon. En het laag wat er uit komt is mooi strak en droog.
Wat ook opvalt is de directe sound van de Leema apparatuur, dit is vooral
bij het tweede nummer goed te horen (Jen Chapin - You haven't done nothing).
De contrabas in dit nummer komt behoorlijk direct over, en de dynamiek bij de saxofoon
is groots, daar tussendoor blijft de stem van deze zangeres net zo duidelijk hoorbaar
alsof ze zonder instrumenten zingt.
O.k. de Piega Master One van de demo van BSAudio in 2010 waren dan wel imposanter,
maar deze luidsprekers zijn in de gemiddelde huiskamer veel geschikter,
en kosten ook een heel stuk minder.
Daarbij heeft deze Piega Premium ook nog eens de vernieuwde tweeter
en eveneens de aluminium behuizing..
Met het nummer 'Big brother' van Jen Chapin en 'Camaron' van Dave Holland en Pepe Habichuela hebben
we een vergelijk te horen gekregen tussen de cd speler rechtstreeks analoog naar de versterker
en via een externe DAC (digitaal analoog omzetter) uit dezelfde Elements serie van Leema.
Deze Dac is nog maar een paar maanden op de markt.
Het voordeel van een externe DAC is onder anderen dat er eenvoudig weg meer geld besteed mag worden
aan het uitgangs gedeelte van een cd speler.
Daardoor kunnen er betere componenten worden gebruikt en ook de ontwerpen zijn vaak anders,
met minder kostenbesparende compromis die de uiteindelijke sound nadelig kunnen beïnvloeden.
Want eigenlijk zit er in iedere normale cd speler zit aan de uitgang zo'n digitaal analoog omzetter,
uitgezonderd natuurlijk losse CD loopwerken.
Iedereen was het er eigenlijk over eens dat die externe DAC de muziek meer tot zijn recht liet komen.
Met de standaard rechtstreekse cd speler was het niet slecht, maar dit was gewoon veel mooier!
Veel meer detail, het geluidsbeeld was veel opener, alles werd grootser en dynamischer neergezet.
Eigenlijk jammer dat de Elements serie geen los loopwerk heeft,
wat in prijs lager zou kunnen liggen dan de huidige cd speler.
Dennis had ook nog een toetje meegenomen,
namelijk een Meridian Sooloos mediaserver met ingebouwde harddisk.
Deze is met een hele mooie en duidelijk overzichtelijke app te bedienen met een I pad of Iphone.
He tapparaat zelf ziet er uit als een kleine staande pc.
Alle opnames hierop afgespeeld waren opgenomen in high resolution, dus geen mp3 kwaliteit.
Deze mediaserver was met een coax kabel op de SPDIF ingang van de Leema DAC aangesloten.
De kleine Elements versterker van Leema werd vervangen door de grotere Leema Tucana II.
Deze versterker is geen klasse D maar een gewone conventionele versterker, hoewel,
de gebruikte eindtransistoren zijn voorzien van een ingebouwde diode.
Normaal zit er op de koelblok van een versterker een diode of transistor,
die met nog een aantal andere onderdelen een temperatuur compensatie schakeling vormt.
Dit omdat zo'n eindtransistor een bepaald werkgebied heeft
dat door temperatuurwisselingen behoorlijk kan verlopen.
Nu kan zo'n ingebouwde diode de temperatuur van die transistor natuurlijk veel nauwkeuriger meten
dan een losse component.
Verder is de versterker dubbel mono, dat wil zeggen ieder kanaal heeft een eigen transformator,
eigen voeding, het zijn eigenlijk twee volledig onafhankelijke versterkers in één kast.
Dit alles is goed voor het drievoudige aan vermogen van de kleine Elements.
Het geluid met deze Leema Tucana II had meteen meer body,
het laag was indrukwekkender, had veel meer aanzet.
Ook de dynamiek was veel grootser, dit was vooral te horen met het nummer 'Tricycle' van Flim & the bb's.
Ook de STS opname van Janis Ian knalde er werkelijk uit!
Maar ja, het verschil tussen deze versterkers is in financieel opzicht ook merkbaar,
maar in onze demoruimte wel aan te bevelen.
Daarbij kan thuis in de gemiddelde huiskamer de grote Leema versterker
misschien wat te zwaar aanzetten in het laag.
Na de pauze was er ruimschoots de gelegenheid om eigen cd's te beluisteren.
En op de valreep van de avond hadden we nog een kabel vergelijk,
hiervoor hadden we een saxofoon met orgel nummer van Arne Domnérus.
Een Zweedse opname uit 1975 die klinkt als een klokje!
We luisterden aan het begin van de avond naar de Nordost Frey
Met de test gingen we eerst naar de oudere versie van de Nordost Heimdall,
daarna naar de nieuwe versie de Heindall-II
De nieuwe versie van deze kabel heeft minder maar dikkere aders.
Heel vreemd, maar bij de eerste noten hoor je als dat bij die nieuwere Heimdall-II het geluid opener
en ruimtelijker wordt.
Als derde in de test gingen we terug naar de Frey, en ook hier hoor je weer hetzelfde verschil
als van de oude Heimdal in vergelijk met de nieuwe,
maar dan is de Frei weer de overtreffende trap van de Heimdal-II.
Daarna gingen we nog snel even luisteren naar de Nordost Tyr en Tyr-II interlinks
in de normale en de symmetrische versie.
We hadden inmiddels in een korte tijd zo veel kabels gehoord dat sommige het spoor even bijster waren,
of waren de verschillen tussen de luidsprekerkabels gewoon veel groter?
Playlist:
Dave Holland en Pepe Habichuela - Hands (Hands)(Dare2 Records DR2-006)
Jen Chapin - You haven't done nothing (Revisions, songs of Stevie Wonder)(Chesky SACD347)
Kraftwerk - Metal on Metal (Minimum maximum)
Pacific Symphony Orchestra, Pacific Chorale, John Alexander - Sanctus van Carl st.Clair
(An American requiem)(Reference recordings HDCD RR-97CD)
Jen Chapin - Big brother (Revisions, songs of Stevie Wonder)(Chesky SACD347)
Dave Holland en Pepe Habichuela - Camaron (Hands)(Dare2 Records DR2-006)
Lou Reed -Vanishing act (Animal serenade)(Sire/Reprise 48678-2)
Antonio Forcione - Tarantella (Antonio Forcione quartet in concert)
Chie Ayado - Mother (Prayer)
John Hammond jr. - It hurts me too (Rough & tough)
Jaques Loussier trio - Adagio (test cd Stereo magazine vol.3)
Flim & the bb's - Tricycle (test cd Stereo magazine vol.3)
Chie Ayado - In the getto (Prayer)
Nadieh -The rebel (Land of ta)
The Willy DeVille acoustic trio - Spanish Harlem (In Berlin)
Pauze
Gazpacho - Massive illusions (Night)
Renaud Garcia-Fons - Caballera de mi amor (La Linea del sur)(ENJA ENJ-9527 2)
Shelby Lynne - Willie and Laura Mae Jones (Just a little lovin')
Janis Ian - Breking silence (Dynamic experience volume 2)(STS611121)
the Civil wars - Billie Jean live (Barton Hollow)
Nits - Ivory boy (Wool)
Gregorian - Join me (The masterpieces decade 1)
Sara K - Ireally do (Hobo)(Chesky)
Arne Domnérus - Antilope blues (Music of Ellington)
Na de vorige demo had Dennis een hele goed indruk achtergelaten
en een ieder was dus benieuwd naar deze avond.
En zou hij de vorige demo kunnen overtreffen?
Het antwoord mag duidelijk zijn, ja!
Dennis wist een hele hoop te proppen in zo'n korte avond,
en we hebben er van genoten,
bedankt voor de boeiende avond!
p.s. binnenkort gaat van Duppen mogelijk verhuizen naar Venlo.
Binnenkort meer hierover.
Verslagen
2012