Vanavond hebben wij een mooie opstelling van allerlei apparatuur van enkele leden, met diverse afspeelmedia, analoog en digitaal. Wij hebben 2 hoofdsets, 1 voornamelijk voor het analoge deel, en 1 voor het digitale deel.
Set 1:
- Philips CD 101 CD speler
- Philips GA 222 platenspeler met Audiotechnica/Rega element
- Nakamichi RX-505 compact cassette deck
- Sony Elcaset
- Quad 99 Pre+power amp
- Kef 104 speakers
Set 2:
- Devialet D250 pro CI versterker
- Sonics Allegra luidsprekers
- Zelfbouw PC met Roon Rock server
- Intel NUC7PJYH met passieve koeling, met AudioLinux en Roon Bridge
- Alle stroomvoorziening (DC en 240V) Neotech koperkabels en DC met lineaire voedingen
- Alternatieve spelers:
- DigiOne signature met SP/Diff
- Bluesound Node 2
- Volumio Primo
Wij beginnen de avond met de analoge/’vintage’ kant. Allereerst de meest gangbare geluidsdragers, namelijk de LP en de CD. Hiervoor gebruiken we het nummer ‘Once upon a time in the west’ van Dire straits. We horen hier duidelijk het karakteristieke verschil tussen de LP en de CD. Maar beiden even aangenaam om naar te luisteren. Dan een stapje verder, 2 opnamemedia, de compactcassette en de minidisc, 2 media die ooit een standaard waren (oké, de minidisc heel even), maar door velen in de huidige tijd niet meer in gebruik. We horen hoe het ‘ook alweer’ klonk en er komen opeens een heleboel herinneringen naar boven bij de clubleden. Hoe zat het ook alweer met het ATRAC systeem, wanneer kwam de DAT, de DCC en wat konden we ermee. We luisteren nog enkele nummers die Edwin met zijn Nakamichi deck heeft opgenomen. We horen heel goed hoe goed een cassettebandje kan klinken. Edwin vertelt nog over de techniek van Nakamichi decks en de mogelijkheden die deze apparaten aan boord hebben. Als je goed luistert hoor je dat het een tape is, maar dat is van de andere kant heel mooi, want een tape heeft nu eenmaal een bepaald karakter. Maar alle details zijn even goed, we horen geen lelijke vervormingen, en we kunnen ons verbazen over de enorme dynamiek. We nemen even pauze om alle indrukken te verwerken.
Aan de zijkant van de zaal kunnen wij nog meer media aanschouwen, zoals een dictafoon met platen, enkele antieke bandrecordertjes, een DCC recorder, MFB speakers, en de Elcaset recorder van Guus, die we nog even aansluiten. We spelen een nummer wat we naderhand op compact cassette gaan horen. De Elcaset klinkt door de bredere band en de dubbele afspeelsnelheid net wat opener en frisser, maar de opname op de compact cassette heeft weer andere mooie eigenschappen zoals diepte en body. Allebei een genot om naar te luisteren. Genoeg analoog… we maken een sprong in de tijd en gaan luisteren naar wat vandaag de dag de standaard is, of beter gezegd, wat de toekomst wordt. Eerst nog even de Nakamichi op de (grotendeels) digitale versterker en de Sonics luidsprekers. Hier blijkt weer dat een cassette, mits op de goede apparatuur, nog steeds een prima geluid geeft! Wel horen we het warme karakter dat Nakamichi destijds kenmerkte.
Vervolgens de ‘moderne’ set. Convergence van Malia en Boris Blank speelt mooi open door de ruimte. Het laag zou iets meer controle mogen hebben, dat ligt deels aan de luidsprekers. De digitale route voor muziek is nog volop in ontwikkeling, dat blijkt uit de stukjes die we met de andere spelers horen. Rob laat als voorbeeld daarvan horen dat het tweaken van de in deze apparaten gebruikte computers (PC’s of Raspberry of wat dan ook) een significant effect kan hebben op het geluid. De NUC met de processor op variabele klokfrequentie of vaste frequentie leidt in het laatste geval tot een veel ruimtelijker geluid. De stemmen en instrumenten staan beter in de ruimte. De Raspberry met DigiOne kan aan dit geluid niet helemaal tippen. Maar voor de prijs van zo’n combo hoeft het zich zeker niet te schamen!
De Bluesound Note 2 klinkt hierna mooi soepel en gecontroleerd. Zelfs het laag van de Sonics klinkt nu beheerster. Tot slot de Volumio Primo. In eerste instantie klinkt die iets minder, maar bij de voorbereiding is het niet gelukt om het aparte bordje dat hierin op het Asus Tinkerbordje is geplaatst aan de gang te krijgen. Na afloop lukt dit nog even wel en horen we dat ook dit apparaat heel mooi kan klinken.
We kunnen concluderen dat de digitale route met de apparaten die we gehoord hebben nog een weg te gaan heeft maar dat die zeer veelbelovend is. We kunnen er nu al volop van genieten met relatief betaalbare producten. Wat over de hele avond opviel was dat het verschil tussen de oude en nieuwe generaties helemaal niet zo vreselijk groot is! Kennelijk is het besef van wat een ‘goed’ geluid is niet echt veranderd in de tussentijd. Het was een gezellige, informele, muzikale en leerzame avond, precies zoals de club bedoeld is.
Hans vL, we zullen niet in details treden omtrent zijn naam, onderstreepte het informele nog eens door onverwacht de controle over het op dat moment spelende muzieksysteem over te nemen. Afspelen via UPNP en DLNA is heel praktisch maar Hans toonde aan dat ook hier de cybersecurity een rol gaat spelen! En mocht u het nummer Convergence voorlopig niet meer aan kunnen horen: Dat gaat wel weer over.
Alle deelnemers nogmaals hartelijk dank voor hun enthousiaste inbreng, zowel in persoon als in hardware!
Tekst : Rob en Cyriel
Foto’s: Jean