Deze maand stond er een bijzondere en omstreden demo op het programma. We hadden namelijk Ton v.d. Meerendonk uitgenodigd, bekend van zijn, in meerkanaals weergave gespecialiseerde, zaak Meerview te Eindhoven. Voor het eerst in het vierjarig bestaan van de club hebben we het voorrecht gehad een echte meerkanaals demo te beluisteren.
Ton bracht de volgende zeer uitgebreide en luxe setup voor ons mee:
- 2x Luidspreker Revel Performa F30 (3-weg basreflex) €2350,= p.stk.
- 1x Luidspreker Revel Performa C30 (center, 3-weg basreflex) €2350,=
- 2x Luidspreker Revel Performa M20 (2-weg basreflex) €1450,= per stuk
- Stands voor M20 €250,= p. stk.
- Subwoofer Revel Performa B15 (gesloten systeem 16-200Hz +/-3dB) €3700,=
- Eindversterker Parasound JC1 monoblok (aansturing voor) €5000,= p. stk.
- Versterker Parasound A51 5-kanaals (aansturing midden en achter) €5500,=
- Voorversterker Parasound pre-amp C1 €7500,=
- Cd/SACD/DVD speler Teac DV-50€5000,=
- Interlinks Crystal-cable reference 1m €1000,=
- 6.1 interlink Crystal-cable Cinemax 1,5m €2100,=
- Power cable Crystal-cable Reference €1300,=
- LS kabel voor: Crystal-cable Reference bi-wire €900,= per meter
- LS kabel achter: Siltech New York €198,= per meter (21 meter in gebruik)
- Power filter: Seec HQSN 163U €1223,=
Ton was samen met zijn collega Dave Boudewijns gekomen. Al ruim voordat wij konden gaan luisteren werd de gehele installatie professioneel ingeregeld, iets wat bij meerkanaals weergave zeer belangrijk is. Het inregelen alleen nam al bijna twee uur in beslag…
Tevens was Tom de Kruijff van Audiac, de importeur van Revel, met Ton meegekomen. Ton begon met ons een tweekanaals SACD te laten horen waarop een panfluit met mandoline en contrabas te horen was. Het geluidsbeeld leek in de breedte en hoogte goed te kloppen. Het geluid komt goed los van de speakers en is klanktechnisch goed in balans en zeer dynamisch. Hierna vervolgde Ton met dezelfde opname, maar dan in 5.0 surround. Hierbij valt op dat de panfluit niet meer stilstaat maar van links naar rechts lijkt te bewegen. Het laag wordt wat wolliger en de mandoline lijkt buiten de band lijkt te staan. Deze indrukken werden opgedaan vanuit een luisterpositie achterin de zaal (achter de achterspeakers). Mensen die voorin zaten gaven aan dat ze meer detail konden waarnemen bij de meerkanaals weergave, het laag strakker werd, maar de panfluit onrealistische groot (leek wel een meter breed).
De algemene eerste indruk is dat de Parasound/Revel combi wat moeite lijken te hebben de emotie in de muziek weer te geven, het geluid is wat hard van klank en wellicht niet subtiel genoeg.
Ton vervolgde met een track van Peter Gabriel’s album ‘Up’ in samenwerking met The Prodigy, wederom begon hij met een tweekanaals opname. Deze track heeft een elektronisch en hardrock-achtig begin waarvan de meeste clubleden even moesten slikken. De laagweergave en de stem kwamen realistisch over, maar het elektronische hoog in deze track bijt letterlijk uit de speakers (Yvonne begon naarstig naar haar gehoorbescherming te zoeken). Ton vervolgde met dezelfde opname in 5.1 surround waarbij klankmatig geen echte veranderingen optraden. Wat opviel was het feit dat de zangstem uit alle drie de voorspeakers kwam en het elektronische hoog van alle kanten op het publiek werd afgestuurd. Er vanuit gegaan dat je The Prodigy kunt waarderen, is dit een leuke mix. Vanuit audiofiel oogpunt spreken we echter al snel van een grote bak herrie.
Bij de track ‘Your love / Once upon a time in the west van Dulce Pontes samen met Ennio Morricone kregen wij dezelfde indruk als bij de eerdere tracks. Hier viel bij de 5.1 opname op dat de belletjes uit de surround speakers kwamen en de zang uit alle 5 de speakers.
Onze algehele indruk van de set was inmiddels dat bij meerkanaalsweergave er iets minder scherpte waarneembaar is, meer detail, meer controle over het geheel en meer (maar strakker en beter) laag. Ook nam de ruimtelijkheid toe.
Verder hebben we de hele avond voornamelijk geluisterd naar diverse meerkanaals opnamen in allerlei muziekgenres waarbij het vaak opvalt dat de surroundtrack vreemd wordt afgemixt. Er lijkt willekeurig gekozen te worden om bepaalde instrumenten, effecten of stemmen uit willekeurige speakers te laten komen. Leuk voorbeeld daarvan was de track Time van Pink Floyd waarbij we werkelijk midden in een klokkenzaak leken te zitten. Overigens komt de set bij deze track echt goed uit de verf. De SACD zet daadwerkelijk ruimte neer en de trommelslagen rollen van voor naar achteren door de zaal. Het laag is uitzonderlijk diep en strak, echter het wat harde geluid van de Parasound versterking blijft ook hier waarneembaar. De eindconclusie was dan ook dat het huwelijk tussen Parasound versterking en Revel speakers wellicht niet de meest gunstige is. Echter gezien de gigantische dynamiek van deze set zullen we wel moeten concluderen dat deze voor weergave van filmgeluid bijna niet te overtreffen zal zijn. Voor high-end weergave van muziek zou een iets subtielere versterking wellicht mooier zijn. Verder is het bij de surround weergave behoorlijk belangrijk waar je zit, in het midden is en blijft de meest ideale positie. En je bent meer dan bij stereo afhankelijk van de opname
Hier nog een deel van de gedraaide muziek:
- Diana Krall- Temptation (SACD)
- Peter Gabriel- Up (SACD)
- Dulce Pontes /Ennio Morricone- Your love /Once upon a time in the west (SACD)
- Pentatone Klassiek – Rossini (SACD)
- Pink Floyd- Time (SACD)
- Nils Lofgren – Keith don’t go (cd)
- Gladiator – soundtrack van de film Gladiator (cd)
- Kraftwerk- Autobahn (DTS DVD-A)
- Graham Nash- Chelsey hotel (DTS DVD-A)
- Insane clown posse- Ain’t yo bidness (DTS DVD-A)
Afsluitend: tot onze grote vreugde waren er voor het eerst in de geschiedenis van onze audioclub maar liefst 5 dames aanwezig bij deze demo. Laten we hieruit maar met blijdschap concluderen dat een 5.1 setup met grote staande speakers vanaf september 2005 geen enkel probleem meer zal zijn in de Nederlandse huiskamers!
Ton, bedankt voor de demo!